ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ-80 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΙΑΣ

Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ κ.ΤΖΑΝΟΥ ΟΡΦΑΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΩΝ 85 ΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥΟ




Σύλλογος Σκυριανών γιορτάζοντας τα 85 χρόνια "παρουσίας του" διοργάνωσε εκδήλωση στις 7 Νοεμβρίου 2007 στην Αθήνα.Παραθέτουμε την ομιλία του προέδρου του Συλλόγου μέσα απο την οποία σκιαγραφείται και η ιστορία του Συλλόγου: "Σήμερα ήρθαμε εδώ για να εορτάσουμε τα 85 χρόνια ζωής του Συλλόγου Σκυριανών και παράλληλα τα 31 χρόνια της δεύτερης περιόδου έκδοσης των ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ ΝΕΩΝ.Του Συλλόγου και της Εφημερίδας που αφιέρωσαν την ύπαρξη και την πορεία τους στη Σκύρο και που έγραψαν τη δική τους ιστορία. Αυτή τους την ιστορία θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε στη σημερινή επετειακή μας ομιλία. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ1922. Έτος συμφοράς για τον Ελληνισμό. Πληγές ανοιχτές από τις Εθνικές περιπέτειες. Η Σκύρος περνά μια ιδιαίτερα θλιβερή περίοδο. Θρηνεί ακόμα τα 1800 παιδιά της που πέθαναν στη γρίπη του 1918 και τα άλλα που έπεσαν στα πεδία των μαχών των απανωτών πολέμων. Φτώχια, μιζέρια, αρρώστιες όπως ο τύφος η φυματίωση και κυρίως η ελονοσία, μαστίζουν το νησί. Η κατάσταση επιτείνεται από τις κομματικές αντιθέσεις και αντιπαλότητες αλλά και από την έλλειψη εργατικών χεριών αφού οι νέοι εξακολουθούν να υπηρετούν στο στρατό.Στην Αθήνα ζουν κάπου 200 απόδημοι Σκυριανοί. Προοδεύουν και οπωσδήποτε βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με τη Σκύρο , αλλά την πονούν και έχουν συνειδητοποιήσει ότι πρέπει με κάποιο τρόπο να βοηθήσουν τη γενέτειρά τους.Έτσι αποφασίζουν να ιδρύσουν ένα Σωματείο. Τελικά τα κατάφεραν και το Απρίλιο του 1922 ιδρύεται ο «Σύνδεσμος των εν Αθήναις και Πειραιεί Σκυρίων», με κύριο σκοπό :1). Να συνενώσει τα μέλη της Σκυριανής παροικίας της Αθήνας και του Πειραιά και να συντηρήσει την αγάπη τους και το ενδιαφέρον τους για το νησί τους.2). Να υποστηρίξει σε συνεργασία με τους τοπικούς παράγοντες του νησιού την οικονομική και πολιτιστική πρόοδο του. Και ακόμη να διαφυλάξει την πλούσια, μακρόχρονη και πολυσχιδή πολιτιστική παράδοση της Σκύρου. Οι σκοποί αυτοί μπόρεσαν να υλοποιηθούν :- Ο πρώτος, με την έκδοση από το επόμενο κι' όλας έτος 1923, της Εφημερίδας «ΣΚΥΡΟΣ» και άλλες εκδηλώσεις όπως ο ετήσιος χορός της Αποκριάς, η εορτή του Αϊ Γιώργη, εκδρομές κλπ, αλλά και τον καθορισμό ως χώρου συναντήσεως των Σκυριανών το καφενείο «ΕΥΒΟΙΑ», στην Ομόνοια. - Ο δεύτερος, με την εκπόνηση προγράμματος ανάπτυξης της Σκύρου, με κύριες κατευθύνσεις την οικονομική ανάπτυξη και την ανάδειξη του πολιτισμού της και τη διατήρηση των ηθών και εθίμων της. Ας δούμε όμως τους πρωτεργάτες της ιδρύσεως του Συνδέσμου Σκυρίων. Πρώτα ιδρυτικά μέλη, οι Ανδρέας Χαρ. Γιαλούρης, Αντώνης Κομνηνός, Μανώλης Μαυρίκης. Αργότερα θα προστεθούν οι Κώστας Φαλτάϊτς, Εμμ. Βαμβακερίδης, Μάρκος Μάρκου, Νίκος Αντωνιάδης, Ιωάννης Γιαλούρης, Γ. Καρκέλης κ.α. Με τους Κώστα Φαλτάϊτς και Εμμ. Βαμβακερίδη, να είναι η ψυχή του Συνδέσμου σ' όλη την πρώτη δεκαετία.Στην Εφημερίδα του Συνδέσμου, που εκδόθηκε το Μάρτιο του 1923 και συνεχίστηκε μέχρι το 1932, με πολλές δυσκολίες, κυρίως οικονομικές, αλλά και διακοπές, συνεργάσθηκαν οι Κώστας Φαλτάϊτς-δημοσιογράφος & λογοτέχνης, Εμμ. Βαμβακερίδης- δημοδιδάσκαλος, Μαν. Μαυρίκης -δικηγόρος, Ιωάννης Παπαγεωργίου-τηλεγραφητής, Κ. Μανιάτης. Ακόμη οι Νίκος Αντωνιάδης-στιχουργός & ευθυμογράφος και ο Νεοπτόλεμος (Βελισσάρης Αντωνάκης)- ποιητής-διηγηματογράφος.Σημειώνουμε ότι η Εφημερίδα «ΣΚΥΡΟΣ» της περιόδου 1923-1931 αποτελεί ένα σπουδαίο ντοκουμέντο για τη μελέτη των γεγονότων που διαδραματίστηκαν κατά τους χρόνους αυτούς στη Σκύρο.Με αυτές τις αρχές, τους προγραμματισμούς και τις επιδιώξεις, αλλά και τους αξιόλογους ανθρώπους που τον πλαισίωσαν, φυσικό ήταν ο Σύνδεσμος να επιτύχει κατά μεγάλο βαθμό στους σκοπούς του.Οι ίδιο οι πρωταγωνιστές αναφέρουν στο απολογισμό του έργου τους : « Η αγάπη προς το μικρό μας νησί και τους συμπατριώτες μας υπήρξε ο οδηγητής μας. Το έργο του Συνδέσμου Σκυρίων κατά τη δεύτερη περίοδο της εργασίας του υπήρξεν έντονο, ευρύ, πολύμορφον, περιλαβόν όλην σχεδόν την ζωήν της πατρίδος μας. Με την αγάπην την μη υπολογίζουσαν ούτε κόπους ούτε θυσίες και με την σύμπραξιν της Κοινότητος, την ειλικρινή και αδελφικήν, εφθάσαμεν εις το σημείον το σημερινόν. Να υπερηφανευώμεθα για το νησί μας, να το καμαρώνωμεν». Πράγματι στα χρόνια που ακολούθησαν έγιναν στο νησί, με την αποφασιστική παρέμβαση και συμπαράσταση του Συνδέσμου, πάρα πολλά.Η Σκύρος άρχισε να αλλάζει όψη. Έγιναν σοβαρά έργα υποδομής, όπως ο δρόμος Λιναριάς-Σκύρου και Σκύρου-Τρεις Μπούκες και η εμφάνιση του πρώτου αυτοκινήτου. Η πύκνωση της συγκοινωνίας με την Κύμη και η δρομολόγηση βαποριού από τον Πειραιά χωρητικότητας 200 τόνων ( υπ ‘όψη ότι ή χωρητικότητα του τωρινού πλοίου μας ΑΧΙΛΛΕΑΣ, είναι 2278 τόνοι). Η τηλεφωνική σύνδεση με Αθήνα και Χαλκίδα. Την εξασφάλιση ποσού 150,000 δρχ. για κατασκευή νέου Σχολείου , το Γυμναστήριο και τη λειτουργία Ημιγυμνασίου. Προστασία και εκμετάλλευση του δάσους. Ανάπτυξη του τουριστικού ρεύματος προς Σκύρο. Οργάνωση Μουσείου, Ιστορικού Αρχείου και προσπάθεια για διενέργεια αρχαιολογικών ερευνών. Διοργάνωση Σχολικών και ναυτικών αγώνων. Σύσταση μονομελούς Πλημμελειοδικείου που απάλλαξε τους Σκυριανούς από το βραχνά της Χαλκίδας. Μνημείου και διοργάνωση εορτών για τον Μπρούκ. Ιδιαίτερη μέριμνα δόθηκε στον τομέα της υγείας των κατοίκων με την καταπολέμηση των ελεονοσογόνων εστιών. Ακόμη πρωτοστάτησε στη δημιουργία μιας Πανευβοϊκής Ενώσεως.Στη δεύτερη δεκαετία του μεσοπολέμου συνεχίστηκε ο ρυθμός προόδου στο νησί. Στο τέλος του 1935 θα συσταθεί νέο Καταστατικό με το οποίο ο Σύνδεσμος μετονομάσθηκε σε «ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟ ΕΝΩΣΗ ΣΚΥΡΙΩΝ.Οι δραστηριότητες της όμως διακόπηκαν με τον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο, την Κατοχή και τα τραγικά γεγονότα της περιόδου 1944 -1949. Δύσκολα χρόνια που σταμάτησαν κάθε πρόοδο, χωρίς να αφήσει ανεπηρέαστη και την Ένωση Σκυρίων, που έπεσε σε πλήρη αδράνεια.Θα ξαναζωντανέψει όμως τη δεκαετία του 1950. Είναι μια ιδιαίτερα ευνοϊκή περίοδος για το Σύλλογο. Η Σκυριανή παροικία θα μεγαλώσει και θα αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο τη δεκαετία του 1960. Πολλοί Σκυριανοί, κυρίως νέοι, θα αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή εκτός Σκύρου. Θα σπουδάσουν, θα γίνουν αξιόλογοι επιστήμονες, θα καταλάβουν σημαντικές θέσεις στο Δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, θα εργασθούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Τα μέλη του Συλλόγου θα πληθήνουν. Στις αρχές του 1973 τροποποιείται το Καταστατικό του 1935 και μετονομάζεται σε ΣΥΛΛΟΓΟ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ. Από εδώ κι' εμπρός Σύλλογος με νέα κυρίως παιδιά στη διοίκησή του και με το αγκάλιασμα και τη συνδρομή της παροικίας, θα αποκτήσει ξανά τη δυναμικότητά του, την ορμή, τη δίψα, αλλά και τις προϋποθέσεις για απόδοση δημιουργικού έργου.Οργανώνεται και λειτουργεί σε νέες βάσεις. Αποκτά ιδιόκτητα Γραφεία σε χώρο των οποίων εγκαθιστά υποδειγματικό, πλήρως εξοπλισμένο, παραδοσιακό Σκυριανό Σπίτι, που λειτουργεί ως Μουσείο. Συγκροτεί Βιβλιοθήκη εμπλουτισμένη με βιβλία και έντυπα που σχετίζονται με τη Σκύρο και το Αιγαίο ως και συγγραφέων σκυριανής καταγωγής. Επίσης μια μικρή πινακοθήκη με έργα Σκυριανών καλλιτεχνών - Πέσκε, Ν. Αλεξίου, Α. Κυνδίνη, Δ. Σαρρή, Γ. Λάμπρου, Αμ. Νικολάου, Θ. Χρήστου κ.α.. Εκδίδει βιβλία με περιεχόμενο την ιστορία, τον πολιτισμό, τα ήθη και έθιμα της Σκύρου. Κυκλοφορεί δίσκους και κασέτες με παραδοσιακά Σκυριανά τραγούδια που τα αποδίδουν συμπατριώτες μας- γυναίκες και άνδρες. Στην προσπάθεια του για τη διάσωση των αυθεντικών Σκυριανών τραγουδιών και σκοπών (χαβάδων), όπως ακριβώς περιέχονται στο βιβλίο του Κ. Ψάχου του 1911, μεριμνά για την απόδοσή τους από τον ιδιαίτερα καλλίφωνο και βαθύ γνώστη της βυζαντινής μουσικής συμπατριώτη μας αείμνηστο Τάκο Παπασταμάτη Φτούλη, την καταγραφή τους σε επαγγελματικό στούντιο και την κυκλοφορία τους σε κασέτα που τη συνόδευε ερμηνευτικό φυλλάδιο. Εκμεταλλεύεται τη νέα τεχνολογία και εγκαθιστά σύστημα Ηλεκτρονικού Υπολογιστή, αποφεύγοντας έτσι τις χρονοβόρες χειρόγραφες καταγραφές των Αρχείων του. Αναπτύσσει κάθε διαθέσιμη μορφή επικοινωνίας με τα μέλη και τους φίλους της Σκύρου, με την οργάνωση εκδρομών και διαφόρων εκδηλώσεων, όπως η κοπή της Βασιλόπιτας, ο αποκριάτικος Σκυριανός χορός, ο εορτασμός του Προστάτη του νησιού μας Αϊ Γιώργη με το παραδοσιακό πανηγύρι που ακολουθεί, το σπέρισμα, τη βράβευση των παιδιών Σκυριανής καταγωγής που εισέρχονται σε ΑΕΙ-ΤΕΙ. Ακόμη, εκδηλώσεις προς τιμήν συμπατριωτών μας ή και άλλων προσώπων, που με το έργο τους συνέβαλλαν στην προβολή της ιστορίας και του πολιτισμού της Σκύρου, ή προσέφεραν σημαντικές υπηρεσίες προς τη Σκύρο, το Σύλλογο ή τα ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ. Παράλληλα ο Σύλλογος συμμετέχει σε εκδηλώσεις διαφόρων πολιτιστικών φορέων, που σκοπό έχουν την προβολή του πολιτισμού της Σκύρου.Οι παραπάνω εκδηλώσεις μπορεί βέβαια κατά βάση να γίνονται στην έδρα του Συλλόγου, στη Αθήνα, αλλά ουδέποτε ο Σύλλογος λησμόνησε, τη Σκύρο, τους κατοίκους της και τα προβλήματά τους, αλλά και τους εκτός Ελλάδος συμπατριώτες μας. Γι΄ αυτό και κάθε καλοκαίρι οργανώνονται στο νησί ειδικές εκδηλώσεις, κυρίως με ομιλίες με σκοπό την προβολή της διαχρονικής ιστορίας και του πολιτισμού της Σκύρου αλλά και την ανάδειξη των προβλημάτων της.Προσπαθήσαμε, μέσα στον περιορισμένο χρόνο αυτής της ομιλίας, να παρουσιάσουμε την 85/χρονη ιστορία του Συλλόγου μας. Του Συλλόγου που ιδρύθηκε με σκοπό να σφίξει στην αγκαλιά του τα απόδημα παιδιά της Σκύρου και να βοηθήσει όσο μπορεί τη Σκύρο και όσους μένουν στο νησί. Το κατά πόσον αυτός ο σκοπός ευοδώθηκε ή όχι, φαίνεται μέσα από τη δημιουργική πορεία των 85 χρόνων του. Από την δική μας σκοπιά, θεωρούμε ότι τα οράματα των πρωτεργατών της δημιουργίας του «Συνδέσμου Σκυρίων» δεν πήγαν χαμένα. Τα ξενιτεμένα παιδιά της Σκύρου είχαν την όρεξη, την τόλμη, την ικανότητα, να τα κάνουν πραγματικότητα. Πάρα πολλοί Σκυριανοί επώνυμοι και ανώνυμοι, είτε ανήκαν στη Διοίκηση του Συλλόγου είτε όχι, προσέφεραν πολλά και μόχθησαν γι΄αυτό το σκοπό.Σήμερα ήρθαμε εδώ για να θυμηθούμε και να τιμήσουμε και όλους αυτούς- γνωστούς και αγνώστους- που κατά καιρούς συνέβαλλαν σ' αυτή την προσπάθεια και για το έργο που επιτέλεσαν . Είναι πάρα πολλοί και εκ των πραγμάτων αδύνατο να μνημονευθούν τα ονόματά τους. Επιβάλλεται όμως να αναφερθούν τα ονόματα αυτών που διετέλεσαν κατά χρονολογική σειρά πρόεδροι και συγκεκριμένα : Του Συνδέσμου Σκυρίων, από το 1922 μέχρι το 1938 : Μανώλης Ι. Μαυρίκης, Κώστας Φαλτάϊτς, Λεωνίδας Μαρουδής, Ευάγγελος Πανέτσος, Ιωάννης Μαρουδής.Του Συλλόγου Σκυριανών, από το 1950 μέχρι σήμερα : Γεώργιος Α. Κανάς, Ζαχαρίας Αντωνιάδης, Ξενοφών Αντωνιάδης, Κων/νος Βεναρδής, Γεώργιος Αντωνιάδης, Χρήστος Γιακουμόπουλος, Δημήτριος Γιαλόφτης, Χρήστος Φεργάδης, Ναπολέων Ξανθούλης, Γεώργιος Γιακουμόπουλος, Θεόφιλος Γιακουμόπουλος, Κομνηνός Παπαλιμναίος, Καρτάλης Βαρσάμος, Νίκος Συβίτος, Γιάννης Δ. Φεργάδης (επί 16 χρόνια) και ο σημερινός Τζάνος Ορφανός. Η σημερινή Διοίκηση του «Συλλόγου Σκυριανών», όπως ονομάζεται μετά το 1973, ακολουθώντας το παράδειγμα των προκατόχων της και συνεχίζοντας το έργο τους, είναι και θα είναι πάντοτε κοντά σε όλους. Απλώς ζητά κατανόηση, συμπαράσταση, ηθική υποστήριξη σε κάθε προσπάθειά και το κυριότερο συμμετοχή στις εκδηλώσεις.Ο Σύλλογος για να επιβιώσει θέλει όλους τους Σκυριανούς κοντά του και ιδιαίτερα τα νέα παιδιά. Και ακόμη οικονομική υποστήριξη που κατά βάση προέρχεται από τις συνδρομές των μελών του ή και τις κατά καιρούς δωρεές συμπατριωτών μας. Ήδη με την πρόσφατη τροποποίηση του Καταστατικού, ως τακτικά μέλη του Συλλόγου μπορούν να εγγραφούν ενήλικες Σκυριανής καταγωγής, ανεξάρτητα του τόπου διαμονής τους και όχι μόνον αυτοί που διαμένουν στην Αθήνα και στον Πειραιά ή ευρύτερα στο Λεκανοπέδιο της Αττικής. Από τον περασμένο χρόνο η προσπάθεια του Συλλόγου έχει επικεντρωθεί στην απόκτηση νέων Γραφείων σε θέση που να παρέχει ευκολία προσπέλασης σε όλους ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Οι λόγοι είναι γνωστοί. Πολλοί έχουν την επιθυμία να παραβρεθούν στις εκδηλώσεις του Συλλόγου που γίνονται στα Γραφεία του, αλλά η έλλειψη συγκοινωνίας, η ανυπαρξία χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων και κυρίως η ανηφόρα, είναι αποτρεπτική παράγοντες. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι την περίοδο που τα Γραφεία του Συλλόγου στεγάζονταν σε χαμηλότερη και πιο κεντρική θέση, αποτελούσαν «στέκι» και τόπο συναντήσεως των Σκυριανών. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν, ώστε με τη βοήθεια όλων μας, να γίνουν και πάλι τα Γραφεία μας όπως παλαιότερα δηλαδή χώρος που όλοι οι Σκυριανοί να τον θεωρούν σαν σπίτι τους. Μπορούμε και σιγά, σιγά να τα καταφέρουμε.Επίσης προγραμματίζεται η έκδοση, με μέριμνα του Συλλόγου του μνημειώδους συγγραφικού έργου του αείμνηστου δασκάλου Εμμανουήλ Βαμβακερίδη, που φέτος τιμήσαμε στη Σκύρο, μέσα από τις σελίδες του οποίου παρουσιάζεται η όλη ζωή των κατοίκων του νησιού. Ήθη, έθιμα, εργασίες, συνήθειες, σκυριανό γλωσσάριο κλπ. Προσπαθήσαμε, μέσα στον περιορισμένο χρόνο αυτής της ομιλίας, να παρουσιάσουμε το πολυσχιδές έργο του Συλλόγου μέσα από την πολύχρονη ιστορία του. Την ιστορία του Συλλόγου μας που σε γενικές γραμμές συνταυτίζεται με την ιστορία της Σκύρου και που υπάρχει σε σκόρπια φύλλα. Μήπως έχει ωριμάσει πλέον ο καιρός που πρέπει να ασχοληθούμε σοβαρό με τη συγγραφή της;;Να το έναυσμα για μας βοηθήσουν όλοι όσοι έχουν στοιχεία, εμπειρίες ή αναμνήσεις από τη θητεία ή τις επαφές τους με το Σύλλογο παλαιότερα, αλλά και πρόσφατα. Τα περιμένουμε". Τζάνος ΟρφανόςΠρόεδρος Συλλόγου Σκυριανών