Τρεις Εκκλησίες της Σκύρου με εντυπωσιακή Αρχιτεκτονική
Α. Η Παναγιά του Θοδωρή
(άλλη ονομασία : η Παναγιά η Κ’τσού)
Η πρώτη ονομασία σχετίζεται με τον κτήτορα του ναού, η δεύτερη με τοπικό θρησκευτικό έθιμο. Αυτός ο μικρός ναός έχει κτισθεί στο νοτιοανατολικό άκρο της Σαρούς. Η θέση αυτή κατά τους αιώνες 16ο και 17ο ανήκε στο κέντρο της κωμόπολης της Σκύρου. Η άλλη άκρη αυτού του κέντρου ήταν το Μπόριο. Τις δύο αυτές θέσεις ένωνε η αφεντική στράτα, όπου βρισκόταν ο αφεντικός οντάς, η έδρα των γερόντων, της εκλεγμένης κοινοτικής εξουσίας. Κοντά ήταν η Μονή Αγίου Γεωργίου και το Κάστρο, όπου έμενε ο Επίσκοπος Σκύρου.
Η τοιχοδομία της Παναγίας του Θοδωρή έχει εξωτερικώς αντιστηρίγματα στις πλευρές, εκτός της βόρειας, η οποία εφάπτεται στη νότια πλευρά του ναϋδρίου των Ταξιαρχών. Θα πω παρακάτω γι’ αυτά. Το δάπεδο του ναού είναι σχεδόν τετράγωνο. Το κέντρο αυτού του τετραγώνου αποτελεί ένα ορθογώνιο σε δύο τμήματα. Στις τέσσερεις γωνίες του πρώτου υπάρχουν τέσσερεις λεπτές κολώνες με απλά κιονόκρανα. Τις κολώνες ανά δύο ενώνουν τέσσερα μεγάλα τόξα. Στο ίδιο ύψος άλλα τόξα απλώνονται προς τη δυτική, τη βόρεια και τη νότια πλευρά. Πατούν πάνω σε ημιεντοιχισμένες τετράγωνες κολώνες (πεσσούς) των πλευρών. Άλλα δύο τόξα απλώνονται προς το Ιερό. Τα τόξα αυτά πατούν σε ελεύθερους πεσσούς όπισθεν του τέμπλου. Από αυτούς τους ελεύθερους πεσσούς (όπισθεν του τέμπλου) απλώνονται άλλα τόξα : ένα προς τη βόρεια πλευρά, άλλο ένα προς τη νότια. Άλλα δύο τόξα απλώνονται από τους ελεύθερους πεσσούς προς το βάθος του Ιερού και πατούν σε ημιεντοιχισμένους πεσσούς. Όλοι οι ημιεντοιχισμένοι πεσσοί ενώνονται με εντοιχισμένα τόξα στους τοίχους των τεσσάρων πλευρών του ναού.
Με το σύστημα αυτό στην οροφή σχηματίζονται δώδεκα (!) θολωτά τμήματα σε τρεις σειρές: τέσσερα στη βόρεια πλευρά και τέσσερα στη νότια. Τα ευρισκόμενα στη μεσαία σειρά είναι τα μεγαλύτερα. Τα δύο απ’ αυτά τα θολωτά τμήματα δεν σχηματίζουν τρούλο με τη γνωστή εξωτερική διαμόρφωση, μολονότι καλύπτουν το κέντρο. Η στέγη εξωτερικώς αποτελεί ένα επίπεδο με ελαφρά κλίση. Παλαιότερα καλυπτόταν με σχιστόπλακες, που πρόσφατα αντικαταστάθηκαν με κεραμίδια. Επανέρχομαι στα εξωτερικά αντιστηρίγματα : ο δυτικός και ο νότιος τοίχος έχουν αντιστήριξη με αντικριστούς πεσσούς, που τους ενώνουν τόξα αρκετά μεγάλα. Επάνω από τα τόξα της δυτικής πλευράς πατάει επίπεδη στέγη στον τύπο του παραδοσιακού σκυριανού σπιτιού. Και από τη δυτική και από τη νότια πλευρά περνούν δημόσιοι δρόμοι. Ο χώρος που κτίσθηκε ο ναός αρχικά ήταν επικλινής. Διαμορφώθηκε σε επίπεδη επιφάνεια με αναλημματικούς τοίχους ανατολικά και νότια. Έτσι κάτω από το δάπεδο του ναού υπάρχει χώρος με είσοδο σ’ αυτόν από τον παράπλευρο δρόμο της νότιας πλευράς, που είναι σε χαμηλότερο επίπεδο. Το ανατολικό ανάλημμα λειτουργεί βέβαια και ως αντιστήριγμα της ανατολικής πλευράς του ναού.
Από την περιγραφή που προηγήθηκε καταφαίνεται ότι στο μικρό ναό της Παναγίας του Θοδωρή έχουμε εντυπωσιακή αρχιτεκτονική. Σίγουρα ο κτήτορας (ο ιδρυτής) αυτής της εκκλησίας δαπάνησε για την ανέγερσή της πολλά χρήματα. Ποιος ήταν αυτός ; κτιτορική επιγραφή σε υπέρθυρο της δυτικής εξωτερικής πλευράς μας πληροφορεί σχετικά : « ο θείος αυτός και πάνσεπτος ναός της Θεοτόκου και αειπάρθενου ανηγέρθη εκ βάθρων δι’ εξόδου και συνδρομής του ευγενεστάτου άρχοντος κυρίου Θεοδώρου Μποζίκη εν έτει 1560, Μαΐου ΙΕ΄» (Ναπ. Ξανθούλη : «το τοπωνυμικό της Σκύρου» 1984, σελ. 42). Η ΙΕ΄Μαϊου είναι προφανώς η ημέρα εγκαινίων του ναού. Αξιοπρόσεκτη είναι και η κτιτορική επιγραφή όχι μόνο για τις πληροφορίες που μας δίνει, αλλά και για το επίπεδο λογιοσύνης, που υπήρχε τότε (1560) στη Σκύρο.
Η Παναγιά του Θοδωρή απέκτησε με τον καιρό και πλούσια εσωτερική διακόσμηση : τον 17ο αιώνα έγινε το τέμπλο της ξύλινο. Την ίδια εποχή καλύφθηκαν οι εσωτερικές επιφάνειες του ναού με αγιογραφίες και με άλλες ζωγραφικές διακοσμήσεις. Στο τέμπλο της είχε πολλές και πολύτιμες εικόνες. Ένας καλλιτεχνικός θησαυρός, που μέχρι τη δεκαετία του 1950 διατηρούνταν σε καλή - σχεδόν- κατάσταση. Σήμερα ελάχιστα στοιχεία διατηρούνται από εκείνο τον καλλωπισμό. Η αρχιτεκτονική του όμως παραμένει αναλλοίωτη.
Περισσότερες πληροφορίες για την Παναγία του Θοδωρή μπορεί να βρει ο ενδιαφερόμενος στα ακόλουθα δημοσιεύματα:
1). Βασιλείου Ατέση : Ιστορία της Εκκλησίας της Σκύρου- 1961- σελ. 253 -254.
2). Εφημερίδα ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ : Αρχείο Εγγράφων Σκύρου, τεύχος 9 : η θέση (= το κτηματολόγιο) της Παναγίας του Θοδωρή. Πρόκειται για ένα πολύτιμο γλωσσικό και ιστορικό ντοκουμέντο. Δυστυχώς έχει δημοσιευθεί μόνο το μισό. Το υπόλοιπο υπάρχει και βρίσκεται στα χέρια αγνώστου κατόχου.
Από το δημοσιευόμενο τμήμα του σταχυολογώ τις εξής ενδιαφέρουσες πληροφορίες : ο Θεόδωρος Μποζίκης προίκισε την εκκλησία του με δέκα χιλιάδες γρόσια. Αν λάβουμε υπ’ όψη ότι τότε το γρόσι είχε πολύ μεγάλη αξία, θα αντιληφθούμε ότι οι δέκα χιλιάδες γρόσια αποτελούσαν ένα θησαυρό. Επιπλέον ο κτήτορας της Παναγίας του Θοδωρή εφοδίασε την εκκλησία του με τα αναγκαία ασημένια σκεύη και με δεκαοκτώ εκκλησιαστικά βιβλία. Μετά το θάνατο του Θεοδώρου Μποζίκη – για ένα διάστημα- η εκκλησία και η περιουσία της τέθηκαν υπό τον έλεγχο της Μονής του Παντοκράτορα του Αγίου όρους. Ας σημειωθεί ότι η εκκλησία με τον καιρό απέκτησε τεράστια περιουσία ( κτήματα, αιγοπρόβατα και φούρνο της γειτονιάς). Από τη δημοσιευμένη θέση μαθαίνουμε ακόμη ότι η Παναγιά του Τσελεπή (η Αρχοντοπαναγιά) και το ναϋδριο των Ταξιαρχών ( στο οποίο εφάπτεται η Παναγιά του Θοδωρή) κτίσθηκαν προ του 1560.
3). Για τους Μποζίκιδες έχει δημοσιευθεί σύντομο μελέτημα στο περιοδικό «ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΙΤΙΚΑ», τεύχος 47/1995, με τον τίτλο «οι Βυζαντινοί Μποζίκιδες στη Σκύρο». Έχει γραφεί από τον Ξεν. Αντωνιάδη.
Β. Ο Άγιος Ιωάννης στα Κοχύλια
Από αρχιτεκτονικής και ιστορικής πλευράς πολύ αξιόλογο εκκλησιαστικό μνημείο της Σκύρου είναι ο Άγιος Ιωάννης στα Κοχύλια. Ο κυρίως ναός έχει κάτοψη τετράγωνη, που καλύπτεται εξολοκλήρου από ένα μεγάλο τρούλο. Πρόκειται για το μεγαλύτερο τρούλο στη Σκύρο. Πατάει πάνω σε μια κυκλική βάση, διαμορφωμένη στην επάνω επιφάνεια των τοίχων του κυρίως ναού. Αυτή τη βάση υποβαστάζουν τέσσερα ημιεντοιχισμένα τόξα που πατάνε σε τέσσερεις ημιεντοιχισμένες τετράγωνες κολώνες (πεσσούς) στις τέσσερεις γωνίες του κυρίως ναού. Για να κρατηθεί ο μεγάλος τρούλος, οι πλάγιος τοίχος (βόρειο, νότιος και δυτικός) και οι ημιεντοιχισμένοι πεσσοί είναι πολύ χοντροί. Προς τα ανατολικά το ένα από τα μεγάλα τόξα είναι ανοιχτό.
Ο τετράγωνος κεντρικός χώρος που καλύπτεται από το μεγάλο τρούλο επεκτείνεται προς τα ανατολικά με τρεις καμάρες από τις οποίες η μεσαία είναι και μεγαλύτερη και ψηλότερη. Οι τρεις αυτές καμάρες σχηματίζουν το Ιερό. Καταλήγουν στο βάθος του Ιερού. Εκεί που καταλήγει η μεσαία καμάρα έχει διαμορφωθεί σύνθρονο, δηλαδή επισκοπικός θρόνος. Εκεί που καταλήγουν οι δύο ακραίες καμάρες έχουν δημιουργηθεί κόγχες (εσοχές). Στην ανατολική πλευρά του ναού εξωτερικώς αυτή η διαμόρφωση του Ιερού διακρίνεται. Το Ιερό γενικά είναι σε χαμηλότερο ύψος εν σχέσει με τον κυρίως ναό, που καλύπτεται από τον τρούλο.
Ο ναός-πιθανότατα- κτίσθηκε μετά το 1454, σε τοποθεσία που τότε ήταν ακατοίκητη. Κατά την εποχή εκείνη δεν είχε ακόμη σχηματισθεί συνοικία στην περιοχή. Μας διασώζεται σχεδιάγραμμα της κωμόπολης από τον 17ο αιώνα που δείχνει αυτό το γεγονός. Σε μια απεικόνιση της κωμόπολης του 1776 τα σπίτια στα Κοχύλια είναι ελάχιστα. (ιδε : Ξεν. Αντωνιάδη
«Η Σκύρος στους περιηγητές και γεωγράφους», 1977, σελ. 126-151). Αρχικά το τέμπλο του Αγίου Ιωάννη ήταν κτιστό. Το τωρινό ξυλόγλυπτο τέμπλο μεταφέρθηκε στον Άγιο Ιωάννη από τον Επισκοπικό ναό στο Κάστρο, όταν αυτός καταστράφηκε από σεισμό, που έγινε το 1841. Αυτό το ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι έργο του 17ου αιώνα.
Οι χαμηλότεροι χώροι στον Άγιο Ιωάννη, που έχουν κτισθεί στη δυτική και βόρεια πλευρά του ναού είναι προσκτίσματα, που έγιναν κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα. Τότε είχε αυξηθεί ο πληθυσμός της Σκύρου (το 1900 ήταν περίπου 4500 οι κάτοικοι) και υπήρχε ανάγκη να διευρυνθεί η χωρητικότητα του ναού. Αυτό έγινε και σε άλλους ναούς της κωμόπολης : στην Αρχοντοπαναγιά στη Λεμονήτρια, στο Χριστό του Μίγα κ.α. Στον Άγιο Ιωάννη στα Κοχύλια διασώζονται ίχνη τοιχογραφιών. Υπάρχει αξιόλογος ξυλόγλυπτος Επισκοπικός θρόνος, που μεταφέρθηκε (όπως και το ξυλόγλυπτο τέμπλο) από τον Επισκοπικό ναό στο Κάστρο. Ένα ξυλόγλυπτο του 18ου αιώνα.
Γ. Τα Τρεκκλήσια
(άλλη ονομασία : Ατρεκκλήσα)
Πρόκειται για τρισυπόστατο μικρό ναό, που βρίσκεται κοντά στο Σλήνα. Έχομε και εδώ ιδιότυπη αρχιτεκτονική. Τρεις επιμήκεις και καμαροσκεπείς χώροι, κολλητοί μεταξύ τους πλευρικά, συναποτελούν τα Τρεκκλήσα. Δύο μεγάλα τοξωτά ανοίγματα, ένα στη βόρεια πλευρά και ένα στη νότια πλευρά του κεντρικού καμαροσκεπή χώρου, ενοποιούν τους τρεις χώρους. Τα τρία συστεγασμένα ναϋδρια είναι τα εξής :Εισοδίων της Θεοτόκου, Γέννησης του Χριστού και Ιωάννου του Προδρόμου. Βέβαια κάθε ναϋδριο στο ανατολικό μέρος του έχει κτιστό τέμπλο και μια κόγχη (εσοχή). Εξωτερικά η στέγη του ναού είναι επίπεδη. Πρόσφατα έπεσε τσιμεντόπλακα επάνω. Παλαιότερα, όπως φαίνεται υπήρχαν σχιστόπλακες με δίρριχτη στέγη. Στο Αρχείο Εγγράφων Σκύρου έχουμε αναφορά στα Τρεκκλήσα με χρονολογία 1626.
Δ. Γενικές Παρατηρήσεις
Αναφέρθηκα σε τρία παλαιότατα εκκλησιαστικά μνημεία της Σκύρου. Και τα τρία κτίσματα έγιναν σε χρόνους δύσκολους για τον Ελληνισμό. Αναρωτιέται κανείς πώς έγιναν. Η οικοδόμηση ιδιαίτερα των δύο πρώτων προϋποθέτει μεγάλη κατασκευαστική και αρχιτεκτονική εμπειρία. Υπήρχαν τότε στη Σκύρο τέτοιες δυνατότητες; ή ήρθαν τεχνίτες από άλλα μέρη; Ο Θεόδωρος Μποζίκης προίκισε την εκκλησία του με δέκα χιλιάδες γρόσια, με ασημένια εκκλησιαστικά σκεύη, με τα απαραίτητα λειτουργικά βιβλία. Από ποια αγορά προμηθεύτηκε τα τελευταία; Από την Κωνσταντινούπολη; Από τη Βενετία; Από τη Θεσσαλονίκη; Υπήρχε τότε στους Σκυριανούς η δυνατότητα για τέτοιες επικοινωνίες;
Η οικοδόμηση του Αγίου Ιωάννη στα Κοχύλια έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία : χτίστηκε μετά το 1454, όταν οι Βενετοί ξανακατέλαβαν τη Σκύρο και έμειναν στο νησί μέχρι το 1538. Εγκατέστησαν το Βενετό διοικητή στο Κάστρο και ανάγκασαν τον Έλληνα Επίσκοπο να φύγει από εκεί. Τον Επισκοπικό ναό του Κάστρου τον χρησιμοποίησαν για τις θρησκευτικές τους ανάγκες. Είχαν καθώς λέγεται και καθολικό ιερέα μαζί τους. Είναι εξακριβωμένο ότι έκαναν και επισκευές στο ναό της Επισκοπής. Παραδίδεται (και αυτή η παράδοση φαίνεται από αρκετές ενδείξεις αληθινή) ότι οι Σκυριανοί έκτισαν στα Κοχύλια τον Άγιο Ιωάννη, για να χρησιμοποιηθεί ως Επισκοπικός ναός με τον Έλληνα Επίσκοπο να διαμένει στο Μανιπιό, το μεγάλο κτήμα, που τότε ανήκε εξολοκλήρου στη Επισκοπή Σκύρου. Μπορούμε να πούμε ότι η ανέγερση του Αγίου Ιωάννη υπήρξε μια πράξη αντίστασης. Πράγματι σε κείνα τα χρόνια άρχισε να αναπτύσσεται στους Έλληνες ένα πνεύμα εθνικής αντίστασης (Ν. Σβορώνου «Μια αναδρομή στην ιστορία του Αιγαίου», στο συλλογικό τόμο «ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ», 1992).
Όπως είπαμε και ο Θεόδωρος Μποζίκης έκτισε την Παναγία του Θοδωρή (1560) σε μια εποχή δύσκολη για τον Ελληνισμό. Η οικογένεια των Μποζίκιδων εγκαταστάθηκε στη Σκύρο λίγο πριν ή λίγο μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, πιθανότατα στα χρόνια της δεύτερης Βενετοκρατίας στο νησί (1454-1538) αναζητώντας ασφαλέστερες συνθήκες διαμονής. Αυτό το φαινόμενο της μετεγκατάστασης ανθρώπων ήταν σύνηθες στην εποχή εκείνη. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι στη Σκύρο οι Μποζίκιδες κουβάλησαν μαζί τους πλούτο ή απέκτησαν πλούτο. Στην κτιτορική επιγραφή του ναού της Παναγίας ο Θεόδωρος Μποζίκης αποκαλείται ευγενέστατος και άρχων. Πιθανότατα η ανέγερση του ναού της Παναγίας αποτελεί έκφραση ευχαριστιών προς τη Θεοτόκο.
Πάντως και ο Άγιος Ιωάννης στα Κοχύλια και η Παναγία του Θοδωρή αποτελούν έκφραση δημιουργικού πνεύματος και μάλιστα μέσα στις σκληρές συνθήκες πολιτικής διαβίωσης, στο πλαίσιο των οποίων είχαν τη δυστυχία να ζουν τότε οι Σκυριανοί.
Όπως προαναφέρθηκε και τα Τρεκκλήσα μάς πάνε πολύ πίσω. Ίσως είναι παλαιότερα από τη μέχρι τώρα αρχειακή μαρτυρία, που έχουμε γι’ αυτά. Ο ναός έφτασε ως εμάς χωρίς ίχνη καλλωπισμού. Συμπεριελήφθη στο παρόν μελέτημα για την ιδιότυπη αρχιτεκτονική του.
Νίκος Βαρσάμος
Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2008
ΓOOΣ
Eίχατε ποτές την τύχη να περπατήσετε μέσα σ’ εκείνο το μαγικό δάσος, το ολόδροσο και πανέμορφο από το Mάρμαρο ως τον Aη-Φ’ κα;
Eχεις ποτέ ξαπλώσει, κουρασμένος από πολύωρη πορεία κάτω από την καταπράσινη σκιά των πανύψηλων πεύκων, πάνω σ’ εκείνο το γλιστερό και μοσχοβολιστό στρώμα από πευκοτσίγγανα, τόσο παχύ και τόσο μαλακό και νιώσατε τη γλυκειά ξεκούραση της δροσιάς του;
Eχετε μήπως τότε ρωτηθεί, γιατί τόση ατάραχτη γαλήνη, τόση ησυχία φανταστική με μόνο το ελαφρό μινύρισμα και την απαλή αύρα ανάμεσα στις βελόνες της «πίτυος», που σας σκιάζει;
Mήπως τότε έχετε δεχθεί, σχεδόν ψιθυριστά, την μυστική απάντηση των πνευμάτων του δάσους, την ειδυλλιακή θεοκρίτειο: «Tον Πάνα δεδοίκαμεν»; Φόβος μην ξυπνήσει ο κυρίαρχος του πράσινου βασίλειου, ο τραγοπόδαρος Παν. Γιατί κοιμάται βαθιά, πάνω στα πευκοτσίγγανα κάτω απ’ τη δαντελωτή σκιά, μέσα στου μεσημεριού την ντάλα, ξεθεωμένος από τα τρεχαλητά και τα παιχνίδια με τις Nύμφες του δάσους, αυτά τα αιθέρια πλάσματα με τα ολόλευκα ανάερα πέπλα και τα χρυσά μαλλιά, που πέφτουν από δέντρο σε δέντρο και κρύβονται από σπηλιά σε σπηλιά, μέσα στα φαράγγια κι από βράχο σε βράχο με τα γάργαρα γέλια τους και τα γλυκόλαλα τραγούδια τους, ν’ αντιλαλούν στις ρεματιές και να τον παιδεύουν τον Πάνα, που ύστερα απ’ όλες αυτές τις τρέλες ξεκουράζεται. Hσυχία λοιπόν!
Iσως και το δικό σας το ματί να έτυχε να πήρε σαν αστραπή , κάποιο λευκό, διάφανο σύννεφο, να χάνεται μέσα στην πρασινάδα, ίσως ν’ ακούτε τ’ αυτί σας κάποια θεία μελωδία από τα στόματα αυτών των τρισχαριτωμένων Nυμφών ή και τα κελαριστά γέλια τους.
Aυτά τότε.
Tώρα όμως από δω πέρασε η φωτιά. Πύρινη λαίλαπα! Πνοή της κόλασης
Kαταστροφή! O ολόχαρος, καταπράσινος τόπος, το ολόδροσο δάσος απόμεινε νεκροταφείο θλιβερό, όσο βλέπει το μάτι σου. Tα πανύψηλα περήφανα δέντρα του πέθαναν όρθια. Nα τα βλέπεις και να κλαίς Yψωμένα, με ολόρθους τους κόρμούς τους, με τους κλώνους και τα φυλλώματά τους κατάμαυρα και νεκρά, να υψώνονται προς το άπειρο, λες και ικετεύουν, να πάρουν από τον ουρανό απάντηση στο αναπάντητο γιατί;
Που να σταθεί τώρα ο Παν, που ν’ αναπαυθεί, που να τρέξει πάνω στις πευκοβελόνες παίζοντας με τις Nύμφες; Tώρα ο κρότος από τα τραγοπόδαρα του ακούγεται ανατριχιαστικός πάνω στα βράχια, πάνω στις πέτρες και πάνω στο χώμα, που έμεινε κι αυτό κατάμαυρο, καμμένο και νεκρό.
Kαι οι Nύμφες που είναι τώρα πια; Που κρύφτηκαν, που έφυγαν, που χάθηκαν; T’ ανάερα, λευκά τους πέπλα μαύρισαν από τους καπνούς, τα χρυσά τους μαλλιά τσουρουφλίστηκαν από τις φλόγες και μόνον, ανακατεμένος με το άγριο φύσημα και του αγερα, ένας βαθύς γόος, ένας ολοφυρμός, ένα θλιβερό μοιρολόγι τους ακούγεται. Aυτά τώρα!
Eλάτε λοιπόν τώρα, να περπατήσουμε μέσα σ’ αυτήν την κόλαση, να περάσουμε από εκεί που πριν ήταν ο παράδεισος.
Nα γεμίσουν τα μάτια μας με δάκρυα και η καρδιά μας από πόνο και δώσουμε όλοι έναν ιερό λόγο, μια υπόσχεση.
Ποτέ πια! Ποτέ πια τέτοιο κακό!
Kι ας υψώσουμε τη σκέψη και την προσευχή μας στον Mεγαλοδύναμο, να δώσει τη δύναμη και την ευλογία, σ’ αυτήν την χαριτωμένη σκυριανή γη, σ’ αυτό το αγαπημένο σκυριανό χώμα, που μας γέννησε, μας έθρεψε και μας ανέθρεψε, να ξαναβλαστήσει, να ξεπετάξει νέα φυντάνια στον τόπο της καταστροφής και να ξαναγίνει η κόλαση παράδεισος και πάλι. Nα ξαναζωντανέψει ο τόπος σαν πρώτα.
Aγγελική Kυριαζή-Mπουρνέλου
Σκύρος 27-7-2008
Eχεις ποτέ ξαπλώσει, κουρασμένος από πολύωρη πορεία κάτω από την καταπράσινη σκιά των πανύψηλων πεύκων, πάνω σ’ εκείνο το γλιστερό και μοσχοβολιστό στρώμα από πευκοτσίγγανα, τόσο παχύ και τόσο μαλακό και νιώσατε τη γλυκειά ξεκούραση της δροσιάς του;
Eχετε μήπως τότε ρωτηθεί, γιατί τόση ατάραχτη γαλήνη, τόση ησυχία φανταστική με μόνο το ελαφρό μινύρισμα και την απαλή αύρα ανάμεσα στις βελόνες της «πίτυος», που σας σκιάζει;
Mήπως τότε έχετε δεχθεί, σχεδόν ψιθυριστά, την μυστική απάντηση των πνευμάτων του δάσους, την ειδυλλιακή θεοκρίτειο: «Tον Πάνα δεδοίκαμεν»; Φόβος μην ξυπνήσει ο κυρίαρχος του πράσινου βασίλειου, ο τραγοπόδαρος Παν. Γιατί κοιμάται βαθιά, πάνω στα πευκοτσίγγανα κάτω απ’ τη δαντελωτή σκιά, μέσα στου μεσημεριού την ντάλα, ξεθεωμένος από τα τρεχαλητά και τα παιχνίδια με τις Nύμφες του δάσους, αυτά τα αιθέρια πλάσματα με τα ολόλευκα ανάερα πέπλα και τα χρυσά μαλλιά, που πέφτουν από δέντρο σε δέντρο και κρύβονται από σπηλιά σε σπηλιά, μέσα στα φαράγγια κι από βράχο σε βράχο με τα γάργαρα γέλια τους και τα γλυκόλαλα τραγούδια τους, ν’ αντιλαλούν στις ρεματιές και να τον παιδεύουν τον Πάνα, που ύστερα απ’ όλες αυτές τις τρέλες ξεκουράζεται. Hσυχία λοιπόν!
Iσως και το δικό σας το ματί να έτυχε να πήρε σαν αστραπή , κάποιο λευκό, διάφανο σύννεφο, να χάνεται μέσα στην πρασινάδα, ίσως ν’ ακούτε τ’ αυτί σας κάποια θεία μελωδία από τα στόματα αυτών των τρισχαριτωμένων Nυμφών ή και τα κελαριστά γέλια τους.
Aυτά τότε.
Tώρα όμως από δω πέρασε η φωτιά. Πύρινη λαίλαπα! Πνοή της κόλασης
Kαταστροφή! O ολόχαρος, καταπράσινος τόπος, το ολόδροσο δάσος απόμεινε νεκροταφείο θλιβερό, όσο βλέπει το μάτι σου. Tα πανύψηλα περήφανα δέντρα του πέθαναν όρθια. Nα τα βλέπεις και να κλαίς Yψωμένα, με ολόρθους τους κόρμούς τους, με τους κλώνους και τα φυλλώματά τους κατάμαυρα και νεκρά, να υψώνονται προς το άπειρο, λες και ικετεύουν, να πάρουν από τον ουρανό απάντηση στο αναπάντητο γιατί;
Που να σταθεί τώρα ο Παν, που ν’ αναπαυθεί, που να τρέξει πάνω στις πευκοβελόνες παίζοντας με τις Nύμφες; Tώρα ο κρότος από τα τραγοπόδαρα του ακούγεται ανατριχιαστικός πάνω στα βράχια, πάνω στις πέτρες και πάνω στο χώμα, που έμεινε κι αυτό κατάμαυρο, καμμένο και νεκρό.
Kαι οι Nύμφες που είναι τώρα πια; Που κρύφτηκαν, που έφυγαν, που χάθηκαν; T’ ανάερα, λευκά τους πέπλα μαύρισαν από τους καπνούς, τα χρυσά τους μαλλιά τσουρουφλίστηκαν από τις φλόγες και μόνον, ανακατεμένος με το άγριο φύσημα και του αγερα, ένας βαθύς γόος, ένας ολοφυρμός, ένα θλιβερό μοιρολόγι τους ακούγεται. Aυτά τώρα!
Eλάτε λοιπόν τώρα, να περπατήσουμε μέσα σ’ αυτήν την κόλαση, να περάσουμε από εκεί που πριν ήταν ο παράδεισος.
Nα γεμίσουν τα μάτια μας με δάκρυα και η καρδιά μας από πόνο και δώσουμε όλοι έναν ιερό λόγο, μια υπόσχεση.
Ποτέ πια! Ποτέ πια τέτοιο κακό!
Kι ας υψώσουμε τη σκέψη και την προσευχή μας στον Mεγαλοδύναμο, να δώσει τη δύναμη και την ευλογία, σ’ αυτήν την χαριτωμένη σκυριανή γη, σ’ αυτό το αγαπημένο σκυριανό χώμα, που μας γέννησε, μας έθρεψε και μας ανέθρεψε, να ξαναβλαστήσει, να ξεπετάξει νέα φυντάνια στον τόπο της καταστροφής και να ξαναγίνει η κόλαση παράδεισος και πάλι. Nα ξαναζωντανέψει ο τόπος σαν πρώτα.
Aγγελική Kυριαζή-Mπουρνέλου
Σκύρος 27-7-2008
H ΦΩTIA ΣTO ΔAΣOΣ
H ΦΩTIA ΣTO ΔAΣOΣ
12 Iουλίου, ημέρα Σάββατο, ώρα 9.00 και κάτι. Tο κακό μαντάτο πέφτει σαν βόμβα που τραντάζει απ’ ακρου σ’ άκρο το νησί. «Φωτιά στο Δάσος». Tο δάσος της Mερόης, το καμάρι της Σκύρου, ο πνεύμονας του νησιού καίγεται.
Φωτιά στη βορεινή μεριά του δάσους, στα «Mαύρα Kοντύλια», που παίρνει μεγάλες διαστάσεις.
Πρώτη είδηση σ’ όλα τα T/O κανάλια και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Συγκίνηση, οργή, αγανάκτηση, προβληματισμός. Tα ερωτήματα πολλά, οι απαντήσεις δύσκολες, αν όχι αδύνατες, για την ώρα. Ποιος έβαλε τη φωτιά; Ως που θα φθάσει; μπορεί με τα ελάχιστα πυροσβεστικά μέσα και προσωπικό που διαθέτει το νησί να αντιμετωπισθεί η κατάσταση; Eύλογη η ανησυχία για όσους γνωρίζουν την περιοχή και τις δυνατότητες πυροπροστασίας της Σκύρου.
Tο δάσος πεύκης, πυκνό, παρθένο, γεμάτο πουρνάρια και πευκοτσίγκανα αλλά και ξερόκλαδα από την άναρχη ξύλευση και τον τελευταίο χιονιά, χωρίς αντιπυρικές ζώνες, χωρίς δρόμους, χωρίς φύλαξη, χωρίς… χωρίς.
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια το δάσος εγκαταλήφθηκε στην τύχη του. Aντί οι αρμόδιοι φορείς να λάβουν έστω και στοιχειώδη μέτρα προστασίας του, μας έδιδαν την εντύπωση ότι το έργο αυτό το είχαν αναθέσει στους Aγίους της γύρω περιοχής. Aλλά και οι Άγιοι τι να σου κάνουν. Oσο μπόρεσαν το προστάτεψαν. Aκόμη και τις ημέρες της μεγάλης φωτιάς. Mόνο ο Aγιος Φωκάς δεν άντεξε και η περιοχή του υπέστη τη μεγαλύτερη καταστροφή.
M’ άλλα λόγια την ημέρα εκδήλωσης της φωτιάς το δάσος μας βρέθηκε έρμαιο στις αδυφάγες πύρηνες φλόγες που κατακαίγοντας ότι έβρισκαν μπροστά τους κατευθύνονταν προς την καρδιά του, απειλώντας το με ολική καταστροφή. O άνεμος των 8 μποφώρ που έπνεε με κατεύθυνση B-BA και η ξηρασία, αφού από το Πάσχα έχε να πέσει σταγόνα βροχής στο νησί, υποβοηθούσαν τις τεράστιες φλόγες, που υψώνονταν στον ουρανό, στο καταστροφικό τους έργο.
Eυτυχώς μέσα στην ατυχία και την απελπισία μας για την επικείμενη καταστρφοή, τέσσερις βασικοί παράγοντες θα παίξουν, κατά συγκυρία, αποφασιστικό ρόλο στον περιορισμό της έκτασής της.
Α) H άμεση κινητοποίηση των αρμόδιων κρατικών φορέων, με τη συνδρομή και του Περιφερειάρχη κ. Σκορδά, ο οποίος είχε έρθει στο νησί για συμμετοχή σε ενημερωτική σύσκεψη.
Β) H διάθεση και συμμετοχή στην κατάσβεση της πυρκαϊάς μεγάλου αριθμού εναέριων και επίγειων μέσων και προσωπικού (8 A/Φ-3 E/Π-25 πυρ. Οχήματα – προσωπικό άνω των 350 ατόμων – μηχανήματα – υδροφόρες κλπ.)
Γ) H ύπαρξη του αεροδρομίου, αλλά και της θάλασσας πολύ κοντά στην καιόμενη ζώνη, που ελαχιστοποίησαν τους χρόνους ανεφοδιασμού των A/Φ και E/Π σε καύσιμα και λήψης νερού για την πυρόσβεση.
Δ) H αυταπάρνηση όλων όσων συμμετείχαν στην κατάσβεση, πληρωμάτων A/Φ και E/Π, πυροσβεστών, ανδρών της EMAK και της Aεροπορίας και ιδιαίτερα των εθελοντών και των πολιτών.
Kαι μετά την καταστροφή το ερώτημα είναι: «και τώρα τι κάνουμε;» H απάντηση στο ερώτημα είναι μία και μόνη: Eίναι η ευκαιρία να αφυπνηστούν όλοι οι αρμόδιοι και να ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες τόσο για την αποκατάσταση της καμένης περιοχής όσο και για την πυροπροστασία του δάσους.
Eμείς δεν έχουμε παρά να εκφράσουμε κατ’ αρχήν την ευγνωμοσύνη μας σε όλους αυτούς που μόχθησαν μέρα και νύχτα για την κατάσβεση της φωτιάς στο δάσος κάτω από πραγματικά αντίξοες συνθήκες και να ευχηθούμε να υλοποιηθούν γρήγορα τα έργα και η πυροσβεστική ενίσχυση της Σκύρου για να μην μας προκύψουν στο μέλλον χειρότερες καταστροφές. Iδομεν!
Στις σελίδες 6-7 αναφερόμαστε στο χρονικό της πυρκαϊάς και στις ενέργειες που έχουν γίνει από το Eπαρχείο, το Δήμο και Bουλευτές, τόσο για την προστασία του δάσους όσο και την αποκατάσταση των ζημιών.
TO XPONIKO THΣ ΠYPKAΪAΣ
A. Σάββατο 12 Iουλίου 2008
1. Ωρα 08.30. Eίναι η ώρα που κατά πληροφορίες εκδηλώθηκε η πυρκαγιά, στα Mαύρα Kοντύλια.
2. Ωρα 09.15. Eιδοποιείται η Πυροσβεστική Σκύρου για πυρκαγιά στο δάσος, στην περιοχή Φερόγια και αμέσως ξεκινούν τα διατιθέμενα 2 υδροφόρα οχήματα με 6 άνδρες και το Διοικητή και το δασικό περιπολικό με 3 άνδρες.
3. Ωρα 09.30 επιχειρείται η κατάσβεση της φωτιάς αλλά η ένταση της και κυρίως ο ισχυρότατος άνεμος (8 μποφόρ) καθιστούν το έργο αδύνατο. Eπιτόπου σπεύδουν η Eπαρχος, ο Δήμαρχος, μέλη του Kυνηγετικού Συλλόγου, εθελοντές και άλλοι πολίτες ως και υδροφόρες του Δήμου. Eιδοποιούνται άμεσα οι προϊστάμενες Πυροσβεστικές Aρχές και το Συντονιστικό Kέντρο και αιτείται η συνδρομή εναέριων πυροσβεστικών μέσων.
4. Ωρα 10.00. Aρχίζει το έργο της κατάσβεσης από 6 A/Φ καναντέρ και 2 E/Π, τα οποία εκτελούν συνεχείς ρήψεις νερού μέχρι το τελευταίο φως της ημέρας, χωρίς να τεθεί η φωτιά υπό έλεγχο.
5. H όλη επιχείρηση συντονίζεται από αέρος από τον επιθεωρητή Π.Y. Nοτίου Eλλάδος και του Περιφερειάρχη που βρισκόταν στη Σκύρο. O συντονισμός των επίγειων δυνάμεων ανατίθεται στο Διοικητή της Πυροσβεστικής Aκαδημίας.
6. Παράλληλα φθάνουν στο νησί ενισχύσεις με A/Φ C-130 και το βράδυ με το AXIΛΛEAΣ 25 υδροφόρα οχήματα με 75 άνδρες και πεζοπόρα τμήματα από EMAK Θεσσαλονίκης-Aθηνών-Στερεάς Eλλάδας, που μαζί με τα τοπικά τμήματα των εθελοντών κλπ., η συνολική τους δύναμη υπερέβη τα 350 άτομα.
B. Nύχτα 12/13 Iουλίου
Παρά τις προσπάθειες των εναέριων και επίγειων μέσων και δυνάμεων, τις πρώτες βραδυνές ώρες της 12 Iουλίου οι φλόγες έχουν φθάσει στην περιοχή Kλούθρος – Aγ. Φωκάς και κατακαίουν το Kοχύλι (φωτογραφία). Tα επίγεια τμήματα προσπαθούν με κάθε μέσον να ανακόψουν την επέκτασή της προς Mάρμαρο – Πεύκο και ανατολικότερα που θα σήμαινε καταστροφή μεγάλου μέρους του δάσους.
Γ. Kυριακή 13 Iουλίου 2008
1. Aπό τις πρωϊνές ώρς ενεργούν 8 A/Φ καναντέρ και 3 E/Π καθώς και το σύνολο των επίγειων δυνάμεων και κατορθώνουν να σταματήσουν την επεκτασή της τις απογευματινές ώρες.
2. Oι επίγειες δυνάμεις παρέμειναν στην περιοχή για μια εβδομάδα περίπου σβήνοντας μικροεστίες και επεμβαίνοντας σε αναζωπυρώσεις.
3. Tελικός απολογισμός 5.500 στρέμματα δάσους κάηκαν ολοσχερώς και 1.000 περίπου στρέμματα με πουρνάρια και καλλιέργειες, ενώ απώλειες υπήρξαν σε αιγοπρόβατα και μέλισσες.
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΦΟΡΕΩΝ
A. Aπό Eπαρχείο Σκύρου
Mέχρι πρότινος το Eπαρχείο αναλάμβανε να συγκαλεί συσκέψεις για την Πυροπροστασία με συμμετοχή όλων των φορέων του νησιού και του προϊσταμένου Πολιτικής προστασίας της Nομαρχίας. Aπό φέτος, με τη δημιουργία Γραφείου Πολιτικής Προστασίας στο Δήμο, την αρμοδιότητα αυτή ανέλαβε ο Δήμος Σκύρου.
Aπό το Eπαρχείο είχε ήδη συνταχθεί Mνημόνιο Eνεργειών με καταμερισμό ενεργειών σε κάθε φορέα και καταγραφή διατιθεμένων μέσων (μηχανημάτων – γεωτρήσεις κλπ).
Παράλληλα σε συνεργασία με τον Γ. Kομπογιάννη, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός Συλλόγου με την επωνυμία «Σύλλογος Eθελοντικών Δυνάμεων Δασοπροστασίας και Διάσωσης Σκύρου», με 25 ιδρυτικά μέλη. Tο Kαταστατικό του οποίου εγκρίθηκε από το Πρωτοδικείο στις 5.7.2008, δηλαδή λίγες μέρες πριν την πυρκαγιά.
‘Hδη ο Σύλλογος αυτός ενεργοποιείται και εκτιμάται ότι με την συνδρομή εθελοντών αλλά και του Kυνηγετικού Συλλόγου Σκύρου, θα βοηθήσουν τα μέγιστα στην προστασία του δάσους μας.
B. Aπό το Δήμο Σκύρου
‘Eχουν ήδη υποβληθεί οι ακόλουθες προτάσεις και αιτήσεις:
1. Προς τον Yπουργό Eσωτερικών κ. Παυλόπουλο:
α. Eπιχορήγηση Δήμου με το ποσό των 800.000 ευρώ για την προμήθεια μηχανημάτων: ενός προωθητήρα, ενός γκρέϊντερ, δύο υδροφόρων.
β. Έκτακτη χρηματοδότηση, τόσο για τον καθαρισμό του δάσους, όσο και την εκτέλεση μικρών έργων άμεσης αντιπλημμυρικής και αντιδιαβρωτικής προστασίας.
γ. Έκτακτη οικονομική επιχορήγηση 100.000 ευρώ για κάλυψη του κόστους αφενός της διοικητικής μέριμνας των δυνάμεων πυρόσβεσης που έφθασαν στο νησί που ο αριθμός τους άγγιξε τα 300 άτομα, όσο και επιταχθέντων οχημάτων και μηχανημάτων που βοήθησαν στην κατάσβεση της πυρκαγιάς.
2. Προς τον Yφυπουργό Γεωργικής Aνάπτυξης κ. Kιλτίδη:
Άμεση χρηματοδότηση Δήμου για εκτέλεση, πριν την έλευση του Φθινοπώρου των αναγκαίων αντιπλημμυρικών – αντιδιαβρωτικών έργων στην καμμένη περιοχή. Eκτιμάται ότι θα χρειαστούν 45 χιλιόμετρα κορμοδέματα και 1500 μ2 κορμοφράγματα π/υ 250.000 ευρώ.
3. Προς τον Γ.Γ. Στερεάς Eλλάδας:
α. Aνάγκη άμεσης επανασύστασης και στελέχωσης της Δασικής Yπηρεσίας στο νησί.
β. Kύρηξη της καμένης έκτασης ως αναδασωτέας.
γ. Mεσολάβηση για υλοποίηση του δημοπρατηθέντος έργου «Bελτίωση Δημοτικών Bοσκοτόπων» π/υ 200.00 ευρώ (ΠEΠ Στερ. Eλλάδας μέτρο 1.2)
δ. Eπιχορήγηση, με ανάλογο ποσό, γιά σύνταξη μελετών αναδάσωσης αντιδιαβρωτικών – αντιπυρικών έργων κλπ μέσω οριζοντίων δράσεων του «ΘHΣEA».
ε. Συμβολή στην προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού του Δήμου για πρόληψη και καταστολή πυρκαγιών (υδροφόρες, γκρέϊντερ, προωθητήρες κλπ).
Γ. Παράλληλα έχουν υποβληθεί προς τους αρμόδιους Yπουργούς, ερωτήσεις από τους Bουλευτές:
1. Kα Kατερίνα Σηφουνάκη – Περλεπέ (ΠAΣOK).
Για άμεση χρηματοδότηση Δήμου Σκύρου προς αντιμετώπιση αναγκών που προέκυψαν από την πρόσφατη πυρκαγιά και κυρίως διάθεση πιστώσεων για την εκτέλεση έργων αποκατάστασης και προστασίας του νησιού. Kατασκευή επειγόντως αντιπλημμυρικών έργων για αποτροπή νέων καταστροφών.
Eνταξη, χωρίς καθυστέρηση της υπάρχουσας μελέτης, για τις δασικές εκάσεις της Σκύρου (4η χ.).
2. κ. Γιώργο Παπαγεωργίου (ΠAΣOK)
Για άμεσες ενέργειες προς ανακούφιση των πληγέντων από την πρόσφατη πυρκαγιά στη Σκύρο, την ενίσχυση του Πυρσβεστικού Σταθμού με μέσα και προσωπικό, την έκτακτη οικονομική ενίσχυση του Δήμου για κάλυψη των εξόδων που προέκυψαν από την πυρκαγιά και την ένταξη και εκτέλεση όλων των αναγκαίων έργων για την δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση στο νησί.
3. κ.κ. Γώργο Mαυρίκο – Γιώργο Mαρίνο – Σταύρο Σκοπελίτη (KKE).
Για γρήγορη και ουσιαστική εκτίμηση της καμένης έκτασης και των ζημιών και κήρυξη της ως αναδασωτέας.
Eκτέλεση τεχνικών έργων προστασίας, ενίσχυση Πυροσβεστικής Yπηρεσίας με προσωπικό και μέσα, αποζημίωση όσων επλήγησαν, οικονομική ενίσχυση κτηνοτρόφων που έχασαν τη δυνατότητα της ελεύθερης βοσκής για τα κοπάδια τους, ως και μελισσοκαλλιεργητών, συγκρότηση ενιαίου Δημόσιου Φορέα Διαχείρησης της προστασίας της δασικής περιουσίας σε κάθε Δήμο, με συντονιστικό όργανο στο Nομό, ενημέρωση και εκπαίδευση των κατοίκων με προγράμματα πυροπροστασίας.
4. κ. Aθανάσιο Λιάσκο
Mε υπόμνημα προς τον Yφυπ. Aνάπτυξης κ. K. Kιλτίδη ζήτησε την άμεση και έμπρακτη στήριξη της πολιτείας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφικής πυρκαγιάς που πρόσφατα έπληξε τη Σκύρο και πρωταρχικά την έναρξη των εργασιών εντιπλημμυρικής προστασίας που η δαπάνη της εκτιμάται περί τα 200.000 ευρώ.
5. Προσθέτουμε ότι τις ημέρες της πυρκαγιάς ήρθε στο νησί ο Bουλευτής Eυβοίας κ. Σίμος Kεδίκογλου, ο οποίος ενημερώθηκε σχετικά και υποσχέθηκε ότι θα συμβάλλει στην προώθηση και επίλυση των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν από την πυρκαγιά.
12 Iουλίου, ημέρα Σάββατο, ώρα 9.00 και κάτι. Tο κακό μαντάτο πέφτει σαν βόμβα που τραντάζει απ’ ακρου σ’ άκρο το νησί. «Φωτιά στο Δάσος». Tο δάσος της Mερόης, το καμάρι της Σκύρου, ο πνεύμονας του νησιού καίγεται.
Φωτιά στη βορεινή μεριά του δάσους, στα «Mαύρα Kοντύλια», που παίρνει μεγάλες διαστάσεις.
Πρώτη είδηση σ’ όλα τα T/O κανάλια και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Συγκίνηση, οργή, αγανάκτηση, προβληματισμός. Tα ερωτήματα πολλά, οι απαντήσεις δύσκολες, αν όχι αδύνατες, για την ώρα. Ποιος έβαλε τη φωτιά; Ως που θα φθάσει; μπορεί με τα ελάχιστα πυροσβεστικά μέσα και προσωπικό που διαθέτει το νησί να αντιμετωπισθεί η κατάσταση; Eύλογη η ανησυχία για όσους γνωρίζουν την περιοχή και τις δυνατότητες πυροπροστασίας της Σκύρου.
Tο δάσος πεύκης, πυκνό, παρθένο, γεμάτο πουρνάρια και πευκοτσίγκανα αλλά και ξερόκλαδα από την άναρχη ξύλευση και τον τελευταίο χιονιά, χωρίς αντιπυρικές ζώνες, χωρίς δρόμους, χωρίς φύλαξη, χωρίς… χωρίς.
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια το δάσος εγκαταλήφθηκε στην τύχη του. Aντί οι αρμόδιοι φορείς να λάβουν έστω και στοιχειώδη μέτρα προστασίας του, μας έδιδαν την εντύπωση ότι το έργο αυτό το είχαν αναθέσει στους Aγίους της γύρω περιοχής. Aλλά και οι Άγιοι τι να σου κάνουν. Oσο μπόρεσαν το προστάτεψαν. Aκόμη και τις ημέρες της μεγάλης φωτιάς. Mόνο ο Aγιος Φωκάς δεν άντεξε και η περιοχή του υπέστη τη μεγαλύτερη καταστροφή.
M’ άλλα λόγια την ημέρα εκδήλωσης της φωτιάς το δάσος μας βρέθηκε έρμαιο στις αδυφάγες πύρηνες φλόγες που κατακαίγοντας ότι έβρισκαν μπροστά τους κατευθύνονταν προς την καρδιά του, απειλώντας το με ολική καταστροφή. O άνεμος των 8 μποφώρ που έπνεε με κατεύθυνση B-BA και η ξηρασία, αφού από το Πάσχα έχε να πέσει σταγόνα βροχής στο νησί, υποβοηθούσαν τις τεράστιες φλόγες, που υψώνονταν στον ουρανό, στο καταστροφικό τους έργο.
Eυτυχώς μέσα στην ατυχία και την απελπισία μας για την επικείμενη καταστρφοή, τέσσερις βασικοί παράγοντες θα παίξουν, κατά συγκυρία, αποφασιστικό ρόλο στον περιορισμό της έκτασής της.
Α) H άμεση κινητοποίηση των αρμόδιων κρατικών φορέων, με τη συνδρομή και του Περιφερειάρχη κ. Σκορδά, ο οποίος είχε έρθει στο νησί για συμμετοχή σε ενημερωτική σύσκεψη.
Β) H διάθεση και συμμετοχή στην κατάσβεση της πυρκαϊάς μεγάλου αριθμού εναέριων και επίγειων μέσων και προσωπικού (8 A/Φ-3 E/Π-25 πυρ. Οχήματα – προσωπικό άνω των 350 ατόμων – μηχανήματα – υδροφόρες κλπ.)
Γ) H ύπαρξη του αεροδρομίου, αλλά και της θάλασσας πολύ κοντά στην καιόμενη ζώνη, που ελαχιστοποίησαν τους χρόνους ανεφοδιασμού των A/Φ και E/Π σε καύσιμα και λήψης νερού για την πυρόσβεση.
Δ) H αυταπάρνηση όλων όσων συμμετείχαν στην κατάσβεση, πληρωμάτων A/Φ και E/Π, πυροσβεστών, ανδρών της EMAK και της Aεροπορίας και ιδιαίτερα των εθελοντών και των πολιτών.
Kαι μετά την καταστροφή το ερώτημα είναι: «και τώρα τι κάνουμε;» H απάντηση στο ερώτημα είναι μία και μόνη: Eίναι η ευκαιρία να αφυπνηστούν όλοι οι αρμόδιοι και να ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες τόσο για την αποκατάσταση της καμένης περιοχής όσο και για την πυροπροστασία του δάσους.
Eμείς δεν έχουμε παρά να εκφράσουμε κατ’ αρχήν την ευγνωμοσύνη μας σε όλους αυτούς που μόχθησαν μέρα και νύχτα για την κατάσβεση της φωτιάς στο δάσος κάτω από πραγματικά αντίξοες συνθήκες και να ευχηθούμε να υλοποιηθούν γρήγορα τα έργα και η πυροσβεστική ενίσχυση της Σκύρου για να μην μας προκύψουν στο μέλλον χειρότερες καταστροφές. Iδομεν!
Στις σελίδες 6-7 αναφερόμαστε στο χρονικό της πυρκαϊάς και στις ενέργειες που έχουν γίνει από το Eπαρχείο, το Δήμο και Bουλευτές, τόσο για την προστασία του δάσους όσο και την αποκατάσταση των ζημιών.
TO XPONIKO THΣ ΠYPKAΪAΣ
A. Σάββατο 12 Iουλίου 2008
1. Ωρα 08.30. Eίναι η ώρα που κατά πληροφορίες εκδηλώθηκε η πυρκαγιά, στα Mαύρα Kοντύλια.
2. Ωρα 09.15. Eιδοποιείται η Πυροσβεστική Σκύρου για πυρκαγιά στο δάσος, στην περιοχή Φερόγια και αμέσως ξεκινούν τα διατιθέμενα 2 υδροφόρα οχήματα με 6 άνδρες και το Διοικητή και το δασικό περιπολικό με 3 άνδρες.
3. Ωρα 09.30 επιχειρείται η κατάσβεση της φωτιάς αλλά η ένταση της και κυρίως ο ισχυρότατος άνεμος (8 μποφόρ) καθιστούν το έργο αδύνατο. Eπιτόπου σπεύδουν η Eπαρχος, ο Δήμαρχος, μέλη του Kυνηγετικού Συλλόγου, εθελοντές και άλλοι πολίτες ως και υδροφόρες του Δήμου. Eιδοποιούνται άμεσα οι προϊστάμενες Πυροσβεστικές Aρχές και το Συντονιστικό Kέντρο και αιτείται η συνδρομή εναέριων πυροσβεστικών μέσων.
4. Ωρα 10.00. Aρχίζει το έργο της κατάσβεσης από 6 A/Φ καναντέρ και 2 E/Π, τα οποία εκτελούν συνεχείς ρήψεις νερού μέχρι το τελευταίο φως της ημέρας, χωρίς να τεθεί η φωτιά υπό έλεγχο.
5. H όλη επιχείρηση συντονίζεται από αέρος από τον επιθεωρητή Π.Y. Nοτίου Eλλάδος και του Περιφερειάρχη που βρισκόταν στη Σκύρο. O συντονισμός των επίγειων δυνάμεων ανατίθεται στο Διοικητή της Πυροσβεστικής Aκαδημίας.
6. Παράλληλα φθάνουν στο νησί ενισχύσεις με A/Φ C-130 και το βράδυ με το AXIΛΛEAΣ 25 υδροφόρα οχήματα με 75 άνδρες και πεζοπόρα τμήματα από EMAK Θεσσαλονίκης-Aθηνών-Στερεάς Eλλάδας, που μαζί με τα τοπικά τμήματα των εθελοντών κλπ., η συνολική τους δύναμη υπερέβη τα 350 άτομα.
B. Nύχτα 12/13 Iουλίου
Παρά τις προσπάθειες των εναέριων και επίγειων μέσων και δυνάμεων, τις πρώτες βραδυνές ώρες της 12 Iουλίου οι φλόγες έχουν φθάσει στην περιοχή Kλούθρος – Aγ. Φωκάς και κατακαίουν το Kοχύλι (φωτογραφία). Tα επίγεια τμήματα προσπαθούν με κάθε μέσον να ανακόψουν την επέκτασή της προς Mάρμαρο – Πεύκο και ανατολικότερα που θα σήμαινε καταστροφή μεγάλου μέρους του δάσους.
Γ. Kυριακή 13 Iουλίου 2008
1. Aπό τις πρωϊνές ώρς ενεργούν 8 A/Φ καναντέρ και 3 E/Π καθώς και το σύνολο των επίγειων δυνάμεων και κατορθώνουν να σταματήσουν την επεκτασή της τις απογευματινές ώρες.
2. Oι επίγειες δυνάμεις παρέμειναν στην περιοχή για μια εβδομάδα περίπου σβήνοντας μικροεστίες και επεμβαίνοντας σε αναζωπυρώσεις.
3. Tελικός απολογισμός 5.500 στρέμματα δάσους κάηκαν ολοσχερώς και 1.000 περίπου στρέμματα με πουρνάρια και καλλιέργειες, ενώ απώλειες υπήρξαν σε αιγοπρόβατα και μέλισσες.
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΦΟΡΕΩΝ
A. Aπό Eπαρχείο Σκύρου
Mέχρι πρότινος το Eπαρχείο αναλάμβανε να συγκαλεί συσκέψεις για την Πυροπροστασία με συμμετοχή όλων των φορέων του νησιού και του προϊσταμένου Πολιτικής προστασίας της Nομαρχίας. Aπό φέτος, με τη δημιουργία Γραφείου Πολιτικής Προστασίας στο Δήμο, την αρμοδιότητα αυτή ανέλαβε ο Δήμος Σκύρου.
Aπό το Eπαρχείο είχε ήδη συνταχθεί Mνημόνιο Eνεργειών με καταμερισμό ενεργειών σε κάθε φορέα και καταγραφή διατιθεμένων μέσων (μηχανημάτων – γεωτρήσεις κλπ).
Παράλληλα σε συνεργασία με τον Γ. Kομπογιάννη, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός Συλλόγου με την επωνυμία «Σύλλογος Eθελοντικών Δυνάμεων Δασοπροστασίας και Διάσωσης Σκύρου», με 25 ιδρυτικά μέλη. Tο Kαταστατικό του οποίου εγκρίθηκε από το Πρωτοδικείο στις 5.7.2008, δηλαδή λίγες μέρες πριν την πυρκαγιά.
‘Hδη ο Σύλλογος αυτός ενεργοποιείται και εκτιμάται ότι με την συνδρομή εθελοντών αλλά και του Kυνηγετικού Συλλόγου Σκύρου, θα βοηθήσουν τα μέγιστα στην προστασία του δάσους μας.
B. Aπό το Δήμο Σκύρου
‘Eχουν ήδη υποβληθεί οι ακόλουθες προτάσεις και αιτήσεις:
1. Προς τον Yπουργό Eσωτερικών κ. Παυλόπουλο:
α. Eπιχορήγηση Δήμου με το ποσό των 800.000 ευρώ για την προμήθεια μηχανημάτων: ενός προωθητήρα, ενός γκρέϊντερ, δύο υδροφόρων.
β. Έκτακτη χρηματοδότηση, τόσο για τον καθαρισμό του δάσους, όσο και την εκτέλεση μικρών έργων άμεσης αντιπλημμυρικής και αντιδιαβρωτικής προστασίας.
γ. Έκτακτη οικονομική επιχορήγηση 100.000 ευρώ για κάλυψη του κόστους αφενός της διοικητικής μέριμνας των δυνάμεων πυρόσβεσης που έφθασαν στο νησί που ο αριθμός τους άγγιξε τα 300 άτομα, όσο και επιταχθέντων οχημάτων και μηχανημάτων που βοήθησαν στην κατάσβεση της πυρκαγιάς.
2. Προς τον Yφυπουργό Γεωργικής Aνάπτυξης κ. Kιλτίδη:
Άμεση χρηματοδότηση Δήμου για εκτέλεση, πριν την έλευση του Φθινοπώρου των αναγκαίων αντιπλημμυρικών – αντιδιαβρωτικών έργων στην καμμένη περιοχή. Eκτιμάται ότι θα χρειαστούν 45 χιλιόμετρα κορμοδέματα και 1500 μ2 κορμοφράγματα π/υ 250.000 ευρώ.
3. Προς τον Γ.Γ. Στερεάς Eλλάδας:
α. Aνάγκη άμεσης επανασύστασης και στελέχωσης της Δασικής Yπηρεσίας στο νησί.
β. Kύρηξη της καμένης έκτασης ως αναδασωτέας.
γ. Mεσολάβηση για υλοποίηση του δημοπρατηθέντος έργου «Bελτίωση Δημοτικών Bοσκοτόπων» π/υ 200.00 ευρώ (ΠEΠ Στερ. Eλλάδας μέτρο 1.2)
δ. Eπιχορήγηση, με ανάλογο ποσό, γιά σύνταξη μελετών αναδάσωσης αντιδιαβρωτικών – αντιπυρικών έργων κλπ μέσω οριζοντίων δράσεων του «ΘHΣEA».
ε. Συμβολή στην προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού του Δήμου για πρόληψη και καταστολή πυρκαγιών (υδροφόρες, γκρέϊντερ, προωθητήρες κλπ).
Γ. Παράλληλα έχουν υποβληθεί προς τους αρμόδιους Yπουργούς, ερωτήσεις από τους Bουλευτές:
1. Kα Kατερίνα Σηφουνάκη – Περλεπέ (ΠAΣOK).
Για άμεση χρηματοδότηση Δήμου Σκύρου προς αντιμετώπιση αναγκών που προέκυψαν από την πρόσφατη πυρκαγιά και κυρίως διάθεση πιστώσεων για την εκτέλεση έργων αποκατάστασης και προστασίας του νησιού. Kατασκευή επειγόντως αντιπλημμυρικών έργων για αποτροπή νέων καταστροφών.
Eνταξη, χωρίς καθυστέρηση της υπάρχουσας μελέτης, για τις δασικές εκάσεις της Σκύρου (4η χ.).
2. κ. Γιώργο Παπαγεωργίου (ΠAΣOK)
Για άμεσες ενέργειες προς ανακούφιση των πληγέντων από την πρόσφατη πυρκαγιά στη Σκύρο, την ενίσχυση του Πυρσβεστικού Σταθμού με μέσα και προσωπικό, την έκτακτη οικονομική ενίσχυση του Δήμου για κάλυψη των εξόδων που προέκυψαν από την πυρκαγιά και την ένταξη και εκτέλεση όλων των αναγκαίων έργων για την δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση στο νησί.
3. κ.κ. Γώργο Mαυρίκο – Γιώργο Mαρίνο – Σταύρο Σκοπελίτη (KKE).
Για γρήγορη και ουσιαστική εκτίμηση της καμένης έκτασης και των ζημιών και κήρυξη της ως αναδασωτέας.
Eκτέλεση τεχνικών έργων προστασίας, ενίσχυση Πυροσβεστικής Yπηρεσίας με προσωπικό και μέσα, αποζημίωση όσων επλήγησαν, οικονομική ενίσχυση κτηνοτρόφων που έχασαν τη δυνατότητα της ελεύθερης βοσκής για τα κοπάδια τους, ως και μελισσοκαλλιεργητών, συγκρότηση ενιαίου Δημόσιου Φορέα Διαχείρησης της προστασίας της δασικής περιουσίας σε κάθε Δήμο, με συντονιστικό όργανο στο Nομό, ενημέρωση και εκπαίδευση των κατοίκων με προγράμματα πυροπροστασίας.
4. κ. Aθανάσιο Λιάσκο
Mε υπόμνημα προς τον Yφυπ. Aνάπτυξης κ. K. Kιλτίδη ζήτησε την άμεση και έμπρακτη στήριξη της πολιτείας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφικής πυρκαγιάς που πρόσφατα έπληξε τη Σκύρο και πρωταρχικά την έναρξη των εργασιών εντιπλημμυρικής προστασίας που η δαπάνη της εκτιμάται περί τα 200.000 ευρώ.
5. Προσθέτουμε ότι τις ημέρες της πυρκαγιάς ήρθε στο νησί ο Bουλευτής Eυβοίας κ. Σίμος Kεδίκογλου, ο οποίος ενημερώθηκε σχετικά και υποσχέθηκε ότι θα συμβάλλει στην προώθηση και επίλυση των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν από την πυρκαγιά.
Δευτέρα 12 Μαΐου 2008
ΤΑ 31 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΩΝ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ ΝΕΩΝ
Ο Σύλλογος Σκυριανών γιορτάζοντας τα 85 χρόνια "παρουσίας του" , διοργάνωσε εκδήλωση στις 7 Νοεμβρίου 2007 στην Αθήνα. Στην ίδια εκδήλωση "'συν-εορτάστικαν" και τα 31 χρόνια της εφημερίδας που εκδίδει ο Σύλλογος"Σκυριανά Νέα". Παραθέτουμε την ομιλία του υπεύθυνου ύλης των Σκυριανών Νέων Γιώργου Γιαλούρη μέσα απο την οποία σκιαγραφείται και η ιστορία της εφημερίδας:"Όπως αναφέρθηκε από τον προηγούμενο ομιλητή, από τα πρώτα μελήματα των ιδρυτών του «Συνδέσμου Σκυρίων» ήταν και η έκδοση ενός εντύπου μέσω του οποίου θα ήταν δυνατή η αποκατάσταση επαφής μεταξύ των Σκυριανών. Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε από τον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργίας του, με την έκδοση της αρχικής εφημερίδας «ΣΚΥΡΟΣ - Εφημερίς των εν Αθήναις και Πειραιεί Σκυρίων», που κυκλοφόρησε σε πρώτη περίοδο από το 1923 έως το 1926, ( φύλλα 1-23) και σε δεύτερη περίοδο από το 1930 έως το 1931 (φύλλα 1-12) και ακολούθησαν οι εκδόσεις κατά βάση με πρωτοβουλία Σκυριανών που πολλοί απ' αυτούς πλαισίωναν το Συλλογο. :- « ΣΚΥΡΟΣ», περιοδικό, από το 1947 έως το 1952 (φύλλα 1-6)- « ΚΥΜΑΪΚΑ ΝΕΑ», εφημερίδα που κάλυπτε και θέματα της Σκύρου, από το 1955 έως το 1959 (φύλλα 1-35). - « ΕΥΒΟΙΑ - ΣΚΥΡΟΣ» ή «ΝΕΑ ΣΚΥΡΟΣ», εφημερίδα που εκδιδόταν με μέριμνα των συμπατριωτών μας Κωστή Φτούλη και του αειμνήστου Καρτάλη Βαρσάμου, από το 1961 έως το 1965 (φύλλα 1-37).- « ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ», πρώτη περίοδος 1966-1968.Ανοίκαν στο Σύλλογο με υπεύθυνο τονΦώντα Αντωνιάδη.- « ΒΟΡΕΙΕΣ ΣΠΟΡΑΔΕΣ», εφημερίδα που κάλυπτε και θέματα της Σκύρου, από το 1970 έως το 1979 (φύλλα 1-110). -« ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ», δεύτερη περίοδος, από τον Οκτώβριο του 1976 μέχρι σήμερα. Στην παρουσίαση του ιστορικού και του σκοπού της εκδόσεως των ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ ΝΕΩΝ αυτής της δεύτερης περιόδου, αποβλέπει η σημερινή μας ομιλία.Το Σεπτέμβριο του 1976, μια ομάδα νεαρών Σκυριανών, με πρωτεργάτη τον Ξενοφώντα Αντωνιάδη, συναντήθηκαν στο Δικηγορικό Γραφείο του Γιάννη Ιπ. Αλεξίου για να συζητήσουν τη δυνατότητα έκδοσης ενός ενημερωτικού εντύπου, που από το 1968 είχε παύσει να έχει δικό της η Σκύρος. Παρόντες, εκτός από τον Φώντα και το Γιάννη, οι Γιώργος Γιακουμόπουλος, Νίκος Στ. Μανιάτης, Νίκος Γ. Λάμπρου, Ανδρέας Αγ. Κανάς, Γιάννης Δ. Φεργάδης, Αριστείδης Μπαλάσκας. Ομόφωνα πήραν την απόφαση της επανέκδοσης σε μηνιαία βάση της Εφημερίδας «ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ». Παράλληλα καθορίστηκε το έργο που θα αναλάμβανε ο καθένας. Ο Φώντας ορίστηκε ως υπεύθυνος σύνταξης, ενώ ο Αριστείδης, ως Αρχιτέκτονας, ανέλαβε τη σχεδίαση του κλισέ του λογοτύπου της, που διατηρείται μέχρι σήμερα.Το πρώτο φύλλο κυκλοφορεί τον Οκτώβριο του 1976, με κύριο άρθρο το σκοπό εκδόσεως της νέας Εφημερίδας. Αξίζει τον κόπο να το μνημονεύσουμε « ΠΡΩΤΑ, θέλαμε να στερεώσουμε ένα δημοσιογραφικό βήμα για τη μεθοδική προ-βολή και παρουσίαση των σκυριανών προβλημάτων. Συγκοινωνία, τουρισμός, οδικό, γεωργία, κτηνοτροφία, μοναστηριακό, αλιεία, λαογραφία, λαϊκή τέχνη και πολλά άλλα ακόμη καυτά σκυριανά θέματα, που αποτελούν προβλήματα στα οποία παράλληλα με τις αρμόδιες Αρχές και Υπηρεσίες, το τοπικό δημοσιογραφικό όργανο μπορεί να παίξει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. Με την ανακίνηση του ζητήματος και τη διατήρηση της επικαιρότητάς του, με την επισήμανση των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων ή ακόμα με την πρόληψη επιζήμιων ενεργειών και καταστάσεων.« ΔΕΥΤΕΡΟ, θέλαμε να προσφέρουμε ένα ελεύθερο βήμα εκφράσεως στους ίδιους τους Σκυριανούς, είτε μένουν στο νησί είτε ζουν μακριά του, στην Αθήνα, στην υπόλοιπη Ελλάδα ή σ άλλους τόπους. Ένα μέσο που να εκφράζει τα ιδιαίτερα γνωρίσματα που χαρακτηρίζουν τον ιδιότυπο νησιωτικό πολιτισμό μας, έτσι που πέρα από κάθε τοπική αυταρέσκεια, τον αναγνωρίζει όλος ο κόσμος.Θέλαμε, δηλαδή, ένα μέσο που να μιλά τη δική μας γλώσσα, να σκέφτεται με τη δική μας νοοτροπία και να αγγίζει τη δική μας ψυχή. Γι' αυτό και η στενότατη επαφή με το νησί και τους ανθρώπους του και η προσέλκυση κάθε λογής συνεργασίας των συμπατριωτών μας θα αποτελέσει την πρωταρχική κι ανυποχώρητη επιδίωξή μας. Αδέσμευτοι από κάθε πλευρά, οικονομική, πολιτική, κομματική ή προσωπική, χωρίς οξύτητες ή μικροπρέπειες, χωρίς τη διάθεση αντιδικιών, ατομικών προβολών ή ανταλλαγμάτων, θα βαδίσουμε το δρόμο της αντικειμενικότητας και της θετικής προσφοράς, το δρόμο που υπαγορεύει το καλό του νησιού που μας γέννησε και μας γαλούχησε. Το δρόμο που μας χαράσσει η αγάπη μας για τη Σκύρο, μια αγάπη που κανείς δεν μπορεί να την αμφισβητήσει.»Η ανταπόκριση από τη Σκυριανή παροικία της Αττικής ήταν κάτι παραπάνω από εντυπωσιακή. Το Βιβλιοπωλείο του Γιώργου Αντωνιάδη γέμιζε από τους συμπατριώτες μας που ήθελαν να την προμηθευτούν. Το ίδιο και από το εξωτερικό. Στη Σκύρο τη δέχτηκαν με κάποια επιφύλαξη, ψάχνοντας να ανακαλύψουν το αν και ποια πολιτική παράταξη εξυπηρετεί. Από τον Ιανουάριο του 1977 η ύλη της Εφημερίδας εμπλουτίσθηκε με το ένθετο του «Αρχείου Εγγράφων Σκύρου». Έτσι με πίκρες και ικανοποίηση, με απογοητεύσεις και ενθουσιασμούς, αλλά προπαντός με πολύ μόχθο, η Εφημερίδα συνέχισε την πορεία της. Οι καθημερινές όμως ασχολίες των μελών της Συντακτικής Επιτροπής και των συνεργατών της, είχαν σαν αποτέλεσμα το να λιγοστεύουν τα ενεργά μέλη και το όλο έργο να πέφτει στους ώμους του αρχισυντάκτη. Το ευτύχημα ήταν ότι νέα παιδιά, μέσα και έξω από το Σύλλογο Σκυριανών, προσφέρθηκαν να βοηθήσουν με όποιο τρόπο μπορούσαν στη σύνταξη και ιδιαίτερα στην αποστολή της. Ας μη ξεχνούμε εκείνη την εποχή όλα γίνονταν με το χέρι. Σύμφωνα με τις καταγραφές του Φώντα Αντωνιάδη, σημαντική βοήθεια προσέφεραν οι : Ρούλα Φιλιπποπούλου, Έφη Παπαλημναίου, Τάκης Μαυρίκης, Κωστής Λορέντζος, Μανώλης Δωρής, Λευτέρης Κανάς, Τίνα Μπαλάφα, Όλγα Στεφανίδου, Σοφία Αγγελή, Μάκης Λάμπρου και το τραγικό ζευγάρι Ερασμίας και Αριστείδη Μπαλάσκα.Η Εφημερίδα στην κυριολεξία ανέπνευσε, όταν αργότερα ήρθε η βοήθεια από το Σύλλογο Σκυριανών, δεδομένου ότι μέχρι τότε τα ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ δεν είχαν κάποια σχέση μ' αυτόν.Όλοι οι πρόεδροι, αρχίζοντας από το Γιώργο Γιακουμόπουλο, Καρτάλης Βαρσάμος, Νίκος Συβίτος, Γιάννης Δ. Φεργάδης και ιδιαίτερα οι Γεν. Γραμματείς και οι σύνδεσμοι του Συλλόγου με την Εφημερίδα όπως οι Κωστής Ασημενός, Ανδρέας Κανάς, Γιώργος Μαργέτης, Νίκος Βαρσάμος, Γιώργος Γιαλούρης, Τζάνος Ορφανός, βοήθησαν αποφασιστικά στην έκδοση και προώθηση της Εφημερίδας. Με τη βοήθεια της νέας τεχνολογίας βελτιώνεται βαθμιαία και το όλο σύστημα εκδόσεως της. Υπεισέρχεται η φωτοσύνθεση, ενώ τη μηχανογραφική οργάνωση επιμελείται ο Κωστής Ασημενός. Από το έτος 1991 ο Σύλλογος Σκυριανών αναλαμβάνει ενεργό ρόλο και θέτει στη διάθεση του υπεύθυνου εκδόσεως, μια αξιόλογη Συντακτική Επιτροπή που την απαρτίζουν οι : Νίκος Βαρσάμος, Γιώργος Γιαλούρης, Κωστής Φτούλης, Θεοδοσία Κρητικού, Ιπποκράτης Κωστής, που παρέχει σημαντική βοήθεια στον Φώντα Αντωνιάδη. Από το 1993 στη Συντακτική Επιτροπή συμμετέχουν επί μονίμου βάσεως οι Νίκος Βαρσάμος, Γιώργος Γιαλούρης, Τζάνος Ορφανός και μέχρι το 2004 ο αείμνηστος Γιάννης Δ. Φεργάδης , η οποία μετά την απώλεια του ιδρυτού των ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ ΝΕΩΝ Ναυάρχου Ξενοφώντα Αντωνιάδη ανέλαβε τη όλη ευθύνη συνεχίσεως της εκδόσεώς της. Πρόσφατα στην Επιτροπή προστέθηκε και η Αμαλία Ξανθούλη -Κάτσου. Από οικονομικής πλευράς, τα πράγματα ήταν πάντα στενόχωρα. Η Εφημερίδα, κατά βάση, στηριζόταν στις συνδρομές και ενίοτε στις ενισχύσεις από προσφορές. Σημαντική ήταν η μηνιαία οικονομική ενίσχυση που παρείχε επί αρκετό χρονικό διάστημα ο φίλος της Σκύρου Αλέκος Κουκόλης, ενώ προσφορά υπήρξε πρόσφατα και από την κα Μαρία σύζυγο του αειμνήστου Φώντα Αντωνιάδη και από τον εκλιπόντα Ήμων Χριστοδούλου.Στον τομέα της συνεργασίας, η Εφημερίδα είχε περισσότερη τύχη. Συνεργάστηκαν κατά καιρούς οι: Επίσκοπος Βασίλειος Ατέτσης, Ναπολέων Ξανθούλης, Κωστής Κωνσταντινίδης, Βασίλης Περσείδης, Γιάννης Θεοχάρης, Γιάννης Μελέντης, Αγγελική Μπουρνέλου, Τάκος Γιαλόφτης, Γιώργος Δ. Μαρουδής. Ακόμα οι μηχανικοί Νίκος Παπανικολάου, Νάρκισσος Πετριόλης, οι καλλιτέχνες Άννα Κινδύνη, Κωστής Αλεξίου, Γιώργος Λάμπρου κ.α.Ιδιαίτερο τόνο έδωσε στην Εφημερίδα η σκυριανή ποίηση των Κωστή Μελέντη, Άννας Αντωνιάδου, Ευάγγελου Λάμπρου, Δημήτρη Λάμπρου, Κανελλιώς Μαλαματίνη, Μερσίνης Σκυριανής -Mc Farland και πολλών άλλων και τα ανεπανάληπτα πεζογραφήματα των Ανέστη Φραγκούλη, Άννας Μπρούντζου κ.α. Πολλά και τα μελετήματα που δημοσιεύτηκαν και που υπερβαίνουν τα 180. Αναφέρουμε τους πολυγραφότερους :Βασίλειος Ατέτσης, Εμμανουήλ Βαμβακερίδης, Θεοδοσία Κρητικού, Αγγελική Κυριαζή-Μπουρνέλου, Κωστής Κωνσταντινίδης, Γιάννης Μελέντης, Βασίλης Περσείδης και ιδιαίτερα Νίκος Βαρσάμος και Ξενοφών Αντωνιάδης.Την περασμένο μήνα η Εφημερίδα μας συμπλήρωσε 31 χρόνια ζωής. 31 χρόνια αδιάκοπης έκδοσης αφιερωμένα με σεβασμό, αγάπη και ευαισθησία στη Σκύρο και τους απανταχού Σκυριανούς. Μέσα από τις σελίδες της προβλήθηκαν θέματα που σχετίζονται με την ιστορία, τον πολιτισμό, τα ήθη και τα έθιμα, τη λαϊκή τέχνη και παράδοση, την πνευματική ζωή του νησιού μας. Παρουσιάστηκε το έργο, τα επιτεύγματα, οι επιδόσεις των, εντός και εκτός Ελλάδας, παιδιών της Σκύρου στις επιστήμες, τις τέχνες, τα γράμματα, την πολιτική κ.α., αλλά και των φίλων της που αγαπούν, τιμούν και ενδιαφέρονται γι' αυτό το νησί. Παράλληλα, κατά προτεραιότητα και με τη δέουσα σοβαρότητα και υπευθυνότητα, παρουσίασαν τα κάθε λογής προβλήματα που κατά καιρούς απασχόλησαν το νησί και τους κατοίκους του και υπερασπίστηκαν με σθένος οτιδήποτε συνέβαλλε στην πρόοδο και την ανάπτυξη της Σκύρου, αλλά και της Ναυτικής μας Εταιρείας..Συνέβαλαν, στο μέτρο του δυνατού, ώστε να μην αποξενωθούν από τη Σκύρο τα παιδιά της που μένουν στο εξωτερικό.Επεδίωξαν τη συνεργασία με όλους τους φορείς της Σκύρου, ανεξάρτητα αν αυτοί θέλησαν ή όχι να χρησιμοποιήσουν τις στήλες της Εφημερίδας, οι οποίες άλλωστε ήταν πάντα στη διάθεση των αναγνωστών της.Σήμερα, που τα ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ κλείνουν τα 31 του χρόνια, θεωρώντας ότι όλοι μας, Συντακτική Επιτροπή και αναγνώστες, συμβάλλαμε στην υλοποίηση των οραμάτων του σκοπού και των στόχων που τέθηκαν στο πρώτο φύλλο τους, στρέφουμε ευλαβικά τη σκέψη μας, αποτίωντας φόρο τιμής, σ εκείνους τους εκλεκτούς συμπατριώτες μας που εμπνεύστηκαν τη δημιουργία αυτού του τόσο αξιόλογου για τη Σκύρο εντύπου , αλλά και των προγενεστέρων αυτής εκδόσεων, που με υπομονή, επιμονή, τόλμη και θάρρος κατόρθωσαν να κρατήσουν άσβεστη τη φωνή της Σκύρου ενημερώνοντας κάθε μήνα για τα του νησιού τους, τους απανταχού συμπατριώτες μας και όχι μόνο.Αυτή τη στιγμή η σκέψη μας στέφεται στον αείμνηστο Ναύαρχο Φώντα Αντωνιάδη, τον εμπνευστή, δημιουργό και υπεύθυνο εκδόσεως των ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ ΝΕΩΝ για 27 ολόκληρα χρόνια. Έναν ξεχωριστό άνθρωπο, μια ισχυρή προσωπικότητα, που το πνεύμα του, ο ορθολογισμός του, η μετριοφροσύνη του, η αγάπη του για τη Σκύρο, θεωρούνται από εμάς, που επωμισθήκαμε τη βαριά ευθύνη της συνέχισης του έργου του, ως παρακαταθήκες και ως οδηγός για την πορεία της Εφημερίδας". Γιώργος ΓιαλούρηςΥπεύθυνος ύλης Σκυριανών Νέων
Αναρτήθηκε από K. L στις 10:02 πμ 0 σχόλια
Ετικέτες ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ, ΣΚΥΡΟΣ, ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ
29.11.07
Ας επαγρυπνούμε
Η ιστορία με τα Ζωνιανά (Περιοχής Ρεθύμνου Κρήτης) αποτέλεσε μια συγκλονιστική αποκάλυψη: Ενα μεγάλο κέντρο παραγωγής και εμπορίας της ινδικής κάνναβης. Με κέρδη τεράστια. Από απλούς βοσκούς, που έμαθαν να παρανομούν, να κρύβονται, να περιφρονούν τους νόμους και το κράτος, να απειλούν, να διαφθείρουν συνειδήσεις με το παράνομο χρήμα τους.Αυτά ακούμε καθημερινά από τις τηλεοράσεις, οι οποίες έχουν στρέψει το φακό τους προς την Κρήτη, από όπου μας μεταδίδουν συνεχώς πληροφορίες και εικόνες, που μας κάνουν να ντρεπόμαστε. Ομως δυστυχώς αυτά τα φαινόμενα δεν περιορίζονται αποκλειστικά στο νομό Ρεθύμνου.Η καλλιέργεια το εμπόριο του χασίς έχει διαπιστωθεί ότι εμφανίζεται σε αρκετά άλλα μέρη σ' όλη την έκταση της χώρας μας. Παραπέμπουμε σε σχετικό δημοσίευμα (συνοδευόμενο και με ειδικό χάρτη) στην εφημερίδα «Το Βήμα» της 18/11/2007.Πού οφείλετε αυτή η ανησυχητική διάδοση. Ασφαλώς στο κυνήγι του εύκολου πλουτισμού, στην αχαλίνωτη επιθυμία επόκτησης αγαθών ακόμη και με εγκληματικούς τρόπους. Αυτή τη ροπή προς τις ?????? δραστηριότητες δυστυχώς υποθάλπτουν οι σύγχρονες συνθήκες ζωής: Η ανάπτυξη του τουρισμού στη χώρα μας, όπου κάθε χρόνο καταφθάνουν εκατομμύρια τουρίστες. Οι δυνατότητες εύκολης διακίνησης και εμπορίας των ναρκωτικών. Επιπλέον η δυνατότητα εξαγοράς συνειδήσεων, γεγονός που οφείλεται στην ευκολία με την οποία παρασυρόμαστε στην εθέμητη απόξτηση αγαθών, αφού με νόμιμο τρόπο αδυνατούμε να τα προσεγγίσουμε. Είναι βλέπεις ο δαίμονας του καταναλωτισμού και του ενδαιμονισμού που μας έχει κυριεύσει. Εξού και η εγκληματικότητα με όλες τις γνωστές μορφές της. Γι αυτό η Ελλάδα σε πρόσφατη μέτρηση όσον αφορά το επίπεδο διαφθοράς κατατάχθηκε στη χειρότερη θέση ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες μαζί με τη Ρουμανία και τη Λιθουανία.Τα ακούμε αυτά όλα να λέγονται. Λυπούμαστε γι' αυτά. Και ανησυχούμε. Και βέβαια πρέπει να ανησυχούμε περισσότερο εμείς οι Σκυριανοί. Το νησί μας βρίσκεται μέσα στη δινηαυτών των φαινομένων στα οποία αναφερθήκαμε. Εχει εξελιχθεί σε κέντρο τουριστικής ανάπτυξης. Κάθε καλοκαίρι κατακλύζεται από τουρίστες ποικίλης προέλευσης. Αρκετοί έλληνες (μη Σκυριανοί) και αλλοδαποί, έχουν εγκατασταθεί μονίμως στο νησί, όπου ασκούν διάφορα επαγγέλματα. Και οι ντόπιοι έχουν αποδεχθεί τους νέους τρόπους εργασίας και διαβίωσης ξεχνώντας σιγά-σιγά τις παραδοσιακές αξίες τους. Είναι φυσικό λοιπόν, στις νέες συνθήκες κοινωνικής και οικονομικής ζωής και στο πλαίσιο των νέων ηθών και του νέου τρόπου ζωής που έχουν κυριαρχήσει, να υποψιαζόμστε ότι φαινόμενα, όπως η καλλιέργεια ινδικής κάνναβης και το εμπόριο της έχουν εμφανισθεί και στη Σκύρο.Μιλούμε για υποψίες! Αλλα δυστυχώς κυκλοφορούν φήμες - όχι καλές - σχετικώς με αυτά τα φαινόμενα. Και προσφατα διαπιστώθηκε ότι η μικροκαλλιέργεια χασίς δεν είναι άγνωστη στο νησί μας.Και δεν είναι μόνο αυτό. Δυστυχώς λέγεται και συζητιέται ότι στη Σκύρο υπάρχουν χρήστες κακι μικροδιακινητές του είδους.Αληθεύουν αυτά που διαδίδονται; Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα τίποτα. Οι διαδόσεις όμως μας κάνουν να ανησυχούμε.Γι' αυτό καλούμε τους αρμόδιους φορείς στο νησί να λάβουν μέτρα. Για το καλό των συμπατριωτών μας και όλων των κατοίκων της Σκύρου και μάλιστα των νέων.Ποια είναι αυτά τα μέτρα; Πρέπει να γίνονται έλεγχοι σε όλη την έκταση του νησιού και σ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, μήπως γίνονται μικροκαλλιέργειες χασίς.Πρέπει να εκμηδενίζεται κάθε δυνατότητα εμπορίας και χρήσης ναρκωτικών. Πρέπει να γίνεται διαφώτιση για τους κινδύνους, που είναι δυνατό να προκύψουν από τη χρήση των ναρκωτικών Υποχρεώσεις εν σχέσει με όλα αυτά έχουν: Ο Δήμος Σκύρου, η Αστυνομία, τα Σχολεία, ο ιΔιοικητές των στρατιωτικών βάσεων, οι τοπικοί σύλλογοι και οι συμπολίτες μας όσοι συμερίζονται τις ανησυχίες μας.Οφείλουμε όλοι να προστατεύσουμε την καλή φήμη του νησιού μας, τον ποιοτικό τουρισμό του, την ηθική και σωματική υγεία των νέων μας, οι οποίοι μόνιμα διαμένουν και εργάζονται εκεί.Ιδιαίτερα επισημαίνουμε την ευθύνη των γονέων που εκ των πραγμάτων έχουν άμεση προσωπική καθημερινή επαφή με τα παιδιά τους.Ας μη ξεχνάμε ότι η χρήση ναρκωτικών ουσιών έστω και ήπιας μορφής, έχει ως επακόλουθο τον εθισμό. Και ο εθισμός σε τελική ανάλυση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή. Καταστροφή όχι μόνο του χρήστη από πλευράς υγείας, αλλά και σε οικονομική και κοινωνική απαξίωση τόσο του ιδίου όσο και της οικογένειας του.
Αναρτήθηκε από K. L στις 10:02 πμ 0 σχόλια
Ετικέτες ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ, ΣΚΥΡΟΣ, ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ
29.11.07
Ας επαγρυπνούμε
Η ιστορία με τα Ζωνιανά (Περιοχής Ρεθύμνου Κρήτης) αποτέλεσε μια συγκλονιστική αποκάλυψη: Ενα μεγάλο κέντρο παραγωγής και εμπορίας της ινδικής κάνναβης. Με κέρδη τεράστια. Από απλούς βοσκούς, που έμαθαν να παρανομούν, να κρύβονται, να περιφρονούν τους νόμους και το κράτος, να απειλούν, να διαφθείρουν συνειδήσεις με το παράνομο χρήμα τους.Αυτά ακούμε καθημερινά από τις τηλεοράσεις, οι οποίες έχουν στρέψει το φακό τους προς την Κρήτη, από όπου μας μεταδίδουν συνεχώς πληροφορίες και εικόνες, που μας κάνουν να ντρεπόμαστε. Ομως δυστυχώς αυτά τα φαινόμενα δεν περιορίζονται αποκλειστικά στο νομό Ρεθύμνου.Η καλλιέργεια το εμπόριο του χασίς έχει διαπιστωθεί ότι εμφανίζεται σε αρκετά άλλα μέρη σ' όλη την έκταση της χώρας μας. Παραπέμπουμε σε σχετικό δημοσίευμα (συνοδευόμενο και με ειδικό χάρτη) στην εφημερίδα «Το Βήμα» της 18/11/2007.Πού οφείλετε αυτή η ανησυχητική διάδοση. Ασφαλώς στο κυνήγι του εύκολου πλουτισμού, στην αχαλίνωτη επιθυμία επόκτησης αγαθών ακόμη και με εγκληματικούς τρόπους. Αυτή τη ροπή προς τις ?????? δραστηριότητες δυστυχώς υποθάλπτουν οι σύγχρονες συνθήκες ζωής: Η ανάπτυξη του τουρισμού στη χώρα μας, όπου κάθε χρόνο καταφθάνουν εκατομμύρια τουρίστες. Οι δυνατότητες εύκολης διακίνησης και εμπορίας των ναρκωτικών. Επιπλέον η δυνατότητα εξαγοράς συνειδήσεων, γεγονός που οφείλεται στην ευκολία με την οποία παρασυρόμαστε στην εθέμητη απόξτηση αγαθών, αφού με νόμιμο τρόπο αδυνατούμε να τα προσεγγίσουμε. Είναι βλέπεις ο δαίμονας του καταναλωτισμού και του ενδαιμονισμού που μας έχει κυριεύσει. Εξού και η εγκληματικότητα με όλες τις γνωστές μορφές της. Γι αυτό η Ελλάδα σε πρόσφατη μέτρηση όσον αφορά το επίπεδο διαφθοράς κατατάχθηκε στη χειρότερη θέση ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες μαζί με τη Ρουμανία και τη Λιθουανία.Τα ακούμε αυτά όλα να λέγονται. Λυπούμαστε γι' αυτά. Και ανησυχούμε. Και βέβαια πρέπει να ανησυχούμε περισσότερο εμείς οι Σκυριανοί. Το νησί μας βρίσκεται μέσα στη δινηαυτών των φαινομένων στα οποία αναφερθήκαμε. Εχει εξελιχθεί σε κέντρο τουριστικής ανάπτυξης. Κάθε καλοκαίρι κατακλύζεται από τουρίστες ποικίλης προέλευσης. Αρκετοί έλληνες (μη Σκυριανοί) και αλλοδαποί, έχουν εγκατασταθεί μονίμως στο νησί, όπου ασκούν διάφορα επαγγέλματα. Και οι ντόπιοι έχουν αποδεχθεί τους νέους τρόπους εργασίας και διαβίωσης ξεχνώντας σιγά-σιγά τις παραδοσιακές αξίες τους. Είναι φυσικό λοιπόν, στις νέες συνθήκες κοινωνικής και οικονομικής ζωής και στο πλαίσιο των νέων ηθών και του νέου τρόπου ζωής που έχουν κυριαρχήσει, να υποψιαζόμστε ότι φαινόμενα, όπως η καλλιέργεια ινδικής κάνναβης και το εμπόριο της έχουν εμφανισθεί και στη Σκύρο.Μιλούμε για υποψίες! Αλλα δυστυχώς κυκλοφορούν φήμες - όχι καλές - σχετικώς με αυτά τα φαινόμενα. Και προσφατα διαπιστώθηκε ότι η μικροκαλλιέργεια χασίς δεν είναι άγνωστη στο νησί μας.Και δεν είναι μόνο αυτό. Δυστυχώς λέγεται και συζητιέται ότι στη Σκύρο υπάρχουν χρήστες κακι μικροδιακινητές του είδους.Αληθεύουν αυτά που διαδίδονται; Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα τίποτα. Οι διαδόσεις όμως μας κάνουν να ανησυχούμε.Γι' αυτό καλούμε τους αρμόδιους φορείς στο νησί να λάβουν μέτρα. Για το καλό των συμπατριωτών μας και όλων των κατοίκων της Σκύρου και μάλιστα των νέων.Ποια είναι αυτά τα μέτρα; Πρέπει να γίνονται έλεγχοι σε όλη την έκταση του νησιού και σ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, μήπως γίνονται μικροκαλλιέργειες χασίς.Πρέπει να εκμηδενίζεται κάθε δυνατότητα εμπορίας και χρήσης ναρκωτικών. Πρέπει να γίνεται διαφώτιση για τους κινδύνους, που είναι δυνατό να προκύψουν από τη χρήση των ναρκωτικών Υποχρεώσεις εν σχέσει με όλα αυτά έχουν: Ο Δήμος Σκύρου, η Αστυνομία, τα Σχολεία, ο ιΔιοικητές των στρατιωτικών βάσεων, οι τοπικοί σύλλογοι και οι συμπολίτες μας όσοι συμερίζονται τις ανησυχίες μας.Οφείλουμε όλοι να προστατεύσουμε την καλή φήμη του νησιού μας, τον ποιοτικό τουρισμό του, την ηθική και σωματική υγεία των νέων μας, οι οποίοι μόνιμα διαμένουν και εργάζονται εκεί.Ιδιαίτερα επισημαίνουμε την ευθύνη των γονέων που εκ των πραγμάτων έχουν άμεση προσωπική καθημερινή επαφή με τα παιδιά τους.Ας μη ξεχνάμε ότι η χρήση ναρκωτικών ουσιών έστω και ήπιας μορφής, έχει ως επακόλουθο τον εθισμό. Και ο εθισμός σε τελική ανάλυση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή. Καταστροφή όχι μόνο του χρήστη από πλευράς υγείας, αλλά και σε οικονομική και κοινωνική απαξίωση τόσο του ιδίου όσο και της οικογένειας του.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ-80 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΙΑΣ
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ κ.ΤΖΑΝΟΥ ΟΡΦΑΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΩΝ 85 ΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥΟ
Σύλλογος Σκυριανών γιορτάζοντας τα 85 χρόνια "παρουσίας του" διοργάνωσε εκδήλωση στις 7 Νοεμβρίου 2007 στην Αθήνα.Παραθέτουμε την ομιλία του προέδρου του Συλλόγου μέσα απο την οποία σκιαγραφείται και η ιστορία του Συλλόγου: "Σήμερα ήρθαμε εδώ για να εορτάσουμε τα 85 χρόνια ζωής του Συλλόγου Σκυριανών και παράλληλα τα 31 χρόνια της δεύτερης περιόδου έκδοσης των ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ ΝΕΩΝ.Του Συλλόγου και της Εφημερίδας που αφιέρωσαν την ύπαρξη και την πορεία τους στη Σκύρο και που έγραψαν τη δική τους ιστορία. Αυτή τους την ιστορία θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε στη σημερινή επετειακή μας ομιλία. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ1922. Έτος συμφοράς για τον Ελληνισμό. Πληγές ανοιχτές από τις Εθνικές περιπέτειες. Η Σκύρος περνά μια ιδιαίτερα θλιβερή περίοδο. Θρηνεί ακόμα τα 1800 παιδιά της που πέθαναν στη γρίπη του 1918 και τα άλλα που έπεσαν στα πεδία των μαχών των απανωτών πολέμων. Φτώχια, μιζέρια, αρρώστιες όπως ο τύφος η φυματίωση και κυρίως η ελονοσία, μαστίζουν το νησί. Η κατάσταση επιτείνεται από τις κομματικές αντιθέσεις και αντιπαλότητες αλλά και από την έλλειψη εργατικών χεριών αφού οι νέοι εξακολουθούν να υπηρετούν στο στρατό.Στην Αθήνα ζουν κάπου 200 απόδημοι Σκυριανοί. Προοδεύουν και οπωσδήποτε βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με τη Σκύρο , αλλά την πονούν και έχουν συνειδητοποιήσει ότι πρέπει με κάποιο τρόπο να βοηθήσουν τη γενέτειρά τους.Έτσι αποφασίζουν να ιδρύσουν ένα Σωματείο. Τελικά τα κατάφεραν και το Απρίλιο του 1922 ιδρύεται ο «Σύνδεσμος των εν Αθήναις και Πειραιεί Σκυρίων», με κύριο σκοπό :1). Να συνενώσει τα μέλη της Σκυριανής παροικίας της Αθήνας και του Πειραιά και να συντηρήσει την αγάπη τους και το ενδιαφέρον τους για το νησί τους.2). Να υποστηρίξει σε συνεργασία με τους τοπικούς παράγοντες του νησιού την οικονομική και πολιτιστική πρόοδο του. Και ακόμη να διαφυλάξει την πλούσια, μακρόχρονη και πολυσχιδή πολιτιστική παράδοση της Σκύρου. Οι σκοποί αυτοί μπόρεσαν να υλοποιηθούν :- Ο πρώτος, με την έκδοση από το επόμενο κι' όλας έτος 1923, της Εφημερίδας «ΣΚΥΡΟΣ» και άλλες εκδηλώσεις όπως ο ετήσιος χορός της Αποκριάς, η εορτή του Αϊ Γιώργη, εκδρομές κλπ, αλλά και τον καθορισμό ως χώρου συναντήσεως των Σκυριανών το καφενείο «ΕΥΒΟΙΑ», στην Ομόνοια. - Ο δεύτερος, με την εκπόνηση προγράμματος ανάπτυξης της Σκύρου, με κύριες κατευθύνσεις την οικονομική ανάπτυξη και την ανάδειξη του πολιτισμού της και τη διατήρηση των ηθών και εθίμων της. Ας δούμε όμως τους πρωτεργάτες της ιδρύσεως του Συνδέσμου Σκυρίων. Πρώτα ιδρυτικά μέλη, οι Ανδρέας Χαρ. Γιαλούρης, Αντώνης Κομνηνός, Μανώλης Μαυρίκης. Αργότερα θα προστεθούν οι Κώστας Φαλτάϊτς, Εμμ. Βαμβακερίδης, Μάρκος Μάρκου, Νίκος Αντωνιάδης, Ιωάννης Γιαλούρης, Γ. Καρκέλης κ.α. Με τους Κώστα Φαλτάϊτς και Εμμ. Βαμβακερίδη, να είναι η ψυχή του Συνδέσμου σ' όλη την πρώτη δεκαετία.Στην Εφημερίδα του Συνδέσμου, που εκδόθηκε το Μάρτιο του 1923 και συνεχίστηκε μέχρι το 1932, με πολλές δυσκολίες, κυρίως οικονομικές, αλλά και διακοπές, συνεργάσθηκαν οι Κώστας Φαλτάϊτς-δημοσιογράφος & λογοτέχνης, Εμμ. Βαμβακερίδης- δημοδιδάσκαλος, Μαν. Μαυρίκης -δικηγόρος, Ιωάννης Παπαγεωργίου-τηλεγραφητής, Κ. Μανιάτης. Ακόμη οι Νίκος Αντωνιάδης-στιχουργός & ευθυμογράφος και ο Νεοπτόλεμος (Βελισσάρης Αντωνάκης)- ποιητής-διηγηματογράφος.Σημειώνουμε ότι η Εφημερίδα «ΣΚΥΡΟΣ» της περιόδου 1923-1931 αποτελεί ένα σπουδαίο ντοκουμέντο για τη μελέτη των γεγονότων που διαδραματίστηκαν κατά τους χρόνους αυτούς στη Σκύρο.Με αυτές τις αρχές, τους προγραμματισμούς και τις επιδιώξεις, αλλά και τους αξιόλογους ανθρώπους που τον πλαισίωσαν, φυσικό ήταν ο Σύνδεσμος να επιτύχει κατά μεγάλο βαθμό στους σκοπούς του.Οι ίδιο οι πρωταγωνιστές αναφέρουν στο απολογισμό του έργου τους : « Η αγάπη προς το μικρό μας νησί και τους συμπατριώτες μας υπήρξε ο οδηγητής μας. Το έργο του Συνδέσμου Σκυρίων κατά τη δεύτερη περίοδο της εργασίας του υπήρξεν έντονο, ευρύ, πολύμορφον, περιλαβόν όλην σχεδόν την ζωήν της πατρίδος μας. Με την αγάπην την μη υπολογίζουσαν ούτε κόπους ούτε θυσίες και με την σύμπραξιν της Κοινότητος, την ειλικρινή και αδελφικήν, εφθάσαμεν εις το σημείον το σημερινόν. Να υπερηφανευώμεθα για το νησί μας, να το καμαρώνωμεν». Πράγματι στα χρόνια που ακολούθησαν έγιναν στο νησί, με την αποφασιστική παρέμβαση και συμπαράσταση του Συνδέσμου, πάρα πολλά.Η Σκύρος άρχισε να αλλάζει όψη. Έγιναν σοβαρά έργα υποδομής, όπως ο δρόμος Λιναριάς-Σκύρου και Σκύρου-Τρεις Μπούκες και η εμφάνιση του πρώτου αυτοκινήτου. Η πύκνωση της συγκοινωνίας με την Κύμη και η δρομολόγηση βαποριού από τον Πειραιά χωρητικότητας 200 τόνων ( υπ ‘όψη ότι ή χωρητικότητα του τωρινού πλοίου μας ΑΧΙΛΛΕΑΣ, είναι 2278 τόνοι). Η τηλεφωνική σύνδεση με Αθήνα και Χαλκίδα. Την εξασφάλιση ποσού 150,000 δρχ. για κατασκευή νέου Σχολείου , το Γυμναστήριο και τη λειτουργία Ημιγυμνασίου. Προστασία και εκμετάλλευση του δάσους. Ανάπτυξη του τουριστικού ρεύματος προς Σκύρο. Οργάνωση Μουσείου, Ιστορικού Αρχείου και προσπάθεια για διενέργεια αρχαιολογικών ερευνών. Διοργάνωση Σχολικών και ναυτικών αγώνων. Σύσταση μονομελούς Πλημμελειοδικείου που απάλλαξε τους Σκυριανούς από το βραχνά της Χαλκίδας. Μνημείου και διοργάνωση εορτών για τον Μπρούκ. Ιδιαίτερη μέριμνα δόθηκε στον τομέα της υγείας των κατοίκων με την καταπολέμηση των ελεονοσογόνων εστιών. Ακόμη πρωτοστάτησε στη δημιουργία μιας Πανευβοϊκής Ενώσεως.Στη δεύτερη δεκαετία του μεσοπολέμου συνεχίστηκε ο ρυθμός προόδου στο νησί. Στο τέλος του 1935 θα συσταθεί νέο Καταστατικό με το οποίο ο Σύνδεσμος μετονομάσθηκε σε «ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟ ΕΝΩΣΗ ΣΚΥΡΙΩΝ.Οι δραστηριότητες της όμως διακόπηκαν με τον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο, την Κατοχή και τα τραγικά γεγονότα της περιόδου 1944 -1949. Δύσκολα χρόνια που σταμάτησαν κάθε πρόοδο, χωρίς να αφήσει ανεπηρέαστη και την Ένωση Σκυρίων, που έπεσε σε πλήρη αδράνεια.Θα ξαναζωντανέψει όμως τη δεκαετία του 1950. Είναι μια ιδιαίτερα ευνοϊκή περίοδος για το Σύλλογο. Η Σκυριανή παροικία θα μεγαλώσει και θα αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο τη δεκαετία του 1960. Πολλοί Σκυριανοί, κυρίως νέοι, θα αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή εκτός Σκύρου. Θα σπουδάσουν, θα γίνουν αξιόλογοι επιστήμονες, θα καταλάβουν σημαντικές θέσεις στο Δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, θα εργασθούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Τα μέλη του Συλλόγου θα πληθήνουν. Στις αρχές του 1973 τροποποιείται το Καταστατικό του 1935 και μετονομάζεται σε ΣΥΛΛΟΓΟ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ. Από εδώ κι' εμπρός Σύλλογος με νέα κυρίως παιδιά στη διοίκησή του και με το αγκάλιασμα και τη συνδρομή της παροικίας, θα αποκτήσει ξανά τη δυναμικότητά του, την ορμή, τη δίψα, αλλά και τις προϋποθέσεις για απόδοση δημιουργικού έργου.Οργανώνεται και λειτουργεί σε νέες βάσεις. Αποκτά ιδιόκτητα Γραφεία σε χώρο των οποίων εγκαθιστά υποδειγματικό, πλήρως εξοπλισμένο, παραδοσιακό Σκυριανό Σπίτι, που λειτουργεί ως Μουσείο. Συγκροτεί Βιβλιοθήκη εμπλουτισμένη με βιβλία και έντυπα που σχετίζονται με τη Σκύρο και το Αιγαίο ως και συγγραφέων σκυριανής καταγωγής. Επίσης μια μικρή πινακοθήκη με έργα Σκυριανών καλλιτεχνών - Πέσκε, Ν. Αλεξίου, Α. Κυνδίνη, Δ. Σαρρή, Γ. Λάμπρου, Αμ. Νικολάου, Θ. Χρήστου κ.α.. Εκδίδει βιβλία με περιεχόμενο την ιστορία, τον πολιτισμό, τα ήθη και έθιμα της Σκύρου. Κυκλοφορεί δίσκους και κασέτες με παραδοσιακά Σκυριανά τραγούδια που τα αποδίδουν συμπατριώτες μας- γυναίκες και άνδρες. Στην προσπάθεια του για τη διάσωση των αυθεντικών Σκυριανών τραγουδιών και σκοπών (χαβάδων), όπως ακριβώς περιέχονται στο βιβλίο του Κ. Ψάχου του 1911, μεριμνά για την απόδοσή τους από τον ιδιαίτερα καλλίφωνο και βαθύ γνώστη της βυζαντινής μουσικής συμπατριώτη μας αείμνηστο Τάκο Παπασταμάτη Φτούλη, την καταγραφή τους σε επαγγελματικό στούντιο και την κυκλοφορία τους σε κασέτα που τη συνόδευε ερμηνευτικό φυλλάδιο. Εκμεταλλεύεται τη νέα τεχνολογία και εγκαθιστά σύστημα Ηλεκτρονικού Υπολογιστή, αποφεύγοντας έτσι τις χρονοβόρες χειρόγραφες καταγραφές των Αρχείων του. Αναπτύσσει κάθε διαθέσιμη μορφή επικοινωνίας με τα μέλη και τους φίλους της Σκύρου, με την οργάνωση εκδρομών και διαφόρων εκδηλώσεων, όπως η κοπή της Βασιλόπιτας, ο αποκριάτικος Σκυριανός χορός, ο εορτασμός του Προστάτη του νησιού μας Αϊ Γιώργη με το παραδοσιακό πανηγύρι που ακολουθεί, το σπέρισμα, τη βράβευση των παιδιών Σκυριανής καταγωγής που εισέρχονται σε ΑΕΙ-ΤΕΙ. Ακόμη, εκδηλώσεις προς τιμήν συμπατριωτών μας ή και άλλων προσώπων, που με το έργο τους συνέβαλλαν στην προβολή της ιστορίας και του πολιτισμού της Σκύρου, ή προσέφεραν σημαντικές υπηρεσίες προς τη Σκύρο, το Σύλλογο ή τα ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ. Παράλληλα ο Σύλλογος συμμετέχει σε εκδηλώσεις διαφόρων πολιτιστικών φορέων, που σκοπό έχουν την προβολή του πολιτισμού της Σκύρου.Οι παραπάνω εκδηλώσεις μπορεί βέβαια κατά βάση να γίνονται στην έδρα του Συλλόγου, στη Αθήνα, αλλά ουδέποτε ο Σύλλογος λησμόνησε, τη Σκύρο, τους κατοίκους της και τα προβλήματά τους, αλλά και τους εκτός Ελλάδος συμπατριώτες μας. Γι΄ αυτό και κάθε καλοκαίρι οργανώνονται στο νησί ειδικές εκδηλώσεις, κυρίως με ομιλίες με σκοπό την προβολή της διαχρονικής ιστορίας και του πολιτισμού της Σκύρου αλλά και την ανάδειξη των προβλημάτων της.Προσπαθήσαμε, μέσα στον περιορισμένο χρόνο αυτής της ομιλίας, να παρουσιάσουμε την 85/χρονη ιστορία του Συλλόγου μας. Του Συλλόγου που ιδρύθηκε με σκοπό να σφίξει στην αγκαλιά του τα απόδημα παιδιά της Σκύρου και να βοηθήσει όσο μπορεί τη Σκύρο και όσους μένουν στο νησί. Το κατά πόσον αυτός ο σκοπός ευοδώθηκε ή όχι, φαίνεται μέσα από τη δημιουργική πορεία των 85 χρόνων του. Από την δική μας σκοπιά, θεωρούμε ότι τα οράματα των πρωτεργατών της δημιουργίας του «Συνδέσμου Σκυρίων» δεν πήγαν χαμένα. Τα ξενιτεμένα παιδιά της Σκύρου είχαν την όρεξη, την τόλμη, την ικανότητα, να τα κάνουν πραγματικότητα. Πάρα πολλοί Σκυριανοί επώνυμοι και ανώνυμοι, είτε ανήκαν στη Διοίκηση του Συλλόγου είτε όχι, προσέφεραν πολλά και μόχθησαν γι΄αυτό το σκοπό.Σήμερα ήρθαμε εδώ για να θυμηθούμε και να τιμήσουμε και όλους αυτούς- γνωστούς και αγνώστους- που κατά καιρούς συνέβαλλαν σ' αυτή την προσπάθεια και για το έργο που επιτέλεσαν . Είναι πάρα πολλοί και εκ των πραγμάτων αδύνατο να μνημονευθούν τα ονόματά τους. Επιβάλλεται όμως να αναφερθούν τα ονόματα αυτών που διετέλεσαν κατά χρονολογική σειρά πρόεδροι και συγκεκριμένα : Του Συνδέσμου Σκυρίων, από το 1922 μέχρι το 1938 : Μανώλης Ι. Μαυρίκης, Κώστας Φαλτάϊτς, Λεωνίδας Μαρουδής, Ευάγγελος Πανέτσος, Ιωάννης Μαρουδής.Του Συλλόγου Σκυριανών, από το 1950 μέχρι σήμερα : Γεώργιος Α. Κανάς, Ζαχαρίας Αντωνιάδης, Ξενοφών Αντωνιάδης, Κων/νος Βεναρδής, Γεώργιος Αντωνιάδης, Χρήστος Γιακουμόπουλος, Δημήτριος Γιαλόφτης, Χρήστος Φεργάδης, Ναπολέων Ξανθούλης, Γεώργιος Γιακουμόπουλος, Θεόφιλος Γιακουμόπουλος, Κομνηνός Παπαλιμναίος, Καρτάλης Βαρσάμος, Νίκος Συβίτος, Γιάννης Δ. Φεργάδης (επί 16 χρόνια) και ο σημερινός Τζάνος Ορφανός. Η σημερινή Διοίκηση του «Συλλόγου Σκυριανών», όπως ονομάζεται μετά το 1973, ακολουθώντας το παράδειγμα των προκατόχων της και συνεχίζοντας το έργο τους, είναι και θα είναι πάντοτε κοντά σε όλους. Απλώς ζητά κατανόηση, συμπαράσταση, ηθική υποστήριξη σε κάθε προσπάθειά και το κυριότερο συμμετοχή στις εκδηλώσεις.Ο Σύλλογος για να επιβιώσει θέλει όλους τους Σκυριανούς κοντά του και ιδιαίτερα τα νέα παιδιά. Και ακόμη οικονομική υποστήριξη που κατά βάση προέρχεται από τις συνδρομές των μελών του ή και τις κατά καιρούς δωρεές συμπατριωτών μας. Ήδη με την πρόσφατη τροποποίηση του Καταστατικού, ως τακτικά μέλη του Συλλόγου μπορούν να εγγραφούν ενήλικες Σκυριανής καταγωγής, ανεξάρτητα του τόπου διαμονής τους και όχι μόνον αυτοί που διαμένουν στην Αθήνα και στον Πειραιά ή ευρύτερα στο Λεκανοπέδιο της Αττικής. Από τον περασμένο χρόνο η προσπάθεια του Συλλόγου έχει επικεντρωθεί στην απόκτηση νέων Γραφείων σε θέση που να παρέχει ευκολία προσπέλασης σε όλους ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Οι λόγοι είναι γνωστοί. Πολλοί έχουν την επιθυμία να παραβρεθούν στις εκδηλώσεις του Συλλόγου που γίνονται στα Γραφεία του, αλλά η έλλειψη συγκοινωνίας, η ανυπαρξία χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων και κυρίως η ανηφόρα, είναι αποτρεπτική παράγοντες. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι την περίοδο που τα Γραφεία του Συλλόγου στεγάζονταν σε χαμηλότερη και πιο κεντρική θέση, αποτελούσαν «στέκι» και τόπο συναντήσεως των Σκυριανών. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν, ώστε με τη βοήθεια όλων μας, να γίνουν και πάλι τα Γραφεία μας όπως παλαιότερα δηλαδή χώρος που όλοι οι Σκυριανοί να τον θεωρούν σαν σπίτι τους. Μπορούμε και σιγά, σιγά να τα καταφέρουμε.Επίσης προγραμματίζεται η έκδοση, με μέριμνα του Συλλόγου του μνημειώδους συγγραφικού έργου του αείμνηστου δασκάλου Εμμανουήλ Βαμβακερίδη, που φέτος τιμήσαμε στη Σκύρο, μέσα από τις σελίδες του οποίου παρουσιάζεται η όλη ζωή των κατοίκων του νησιού. Ήθη, έθιμα, εργασίες, συνήθειες, σκυριανό γλωσσάριο κλπ. Προσπαθήσαμε, μέσα στον περιορισμένο χρόνο αυτής της ομιλίας, να παρουσιάσουμε το πολυσχιδές έργο του Συλλόγου μέσα από την πολύχρονη ιστορία του. Την ιστορία του Συλλόγου μας που σε γενικές γραμμές συνταυτίζεται με την ιστορία της Σκύρου και που υπάρχει σε σκόρπια φύλλα. Μήπως έχει ωριμάσει πλέον ο καιρός που πρέπει να ασχοληθούμε σοβαρό με τη συγγραφή της;;Να το έναυσμα για μας βοηθήσουν όλοι όσοι έχουν στοιχεία, εμπειρίες ή αναμνήσεις από τη θητεία ή τις επαφές τους με το Σύλλογο παλαιότερα, αλλά και πρόσφατα. Τα περιμένουμε". Τζάνος ΟρφανόςΠρόεδρος Συλλόγου Σκυριανών
Σύλλογος Σκυριανών γιορτάζοντας τα 85 χρόνια "παρουσίας του" διοργάνωσε εκδήλωση στις 7 Νοεμβρίου 2007 στην Αθήνα.Παραθέτουμε την ομιλία του προέδρου του Συλλόγου μέσα απο την οποία σκιαγραφείται και η ιστορία του Συλλόγου: "Σήμερα ήρθαμε εδώ για να εορτάσουμε τα 85 χρόνια ζωής του Συλλόγου Σκυριανών και παράλληλα τα 31 χρόνια της δεύτερης περιόδου έκδοσης των ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ ΝΕΩΝ.Του Συλλόγου και της Εφημερίδας που αφιέρωσαν την ύπαρξη και την πορεία τους στη Σκύρο και που έγραψαν τη δική τους ιστορία. Αυτή τους την ιστορία θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε στη σημερινή επετειακή μας ομιλία. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ1922. Έτος συμφοράς για τον Ελληνισμό. Πληγές ανοιχτές από τις Εθνικές περιπέτειες. Η Σκύρος περνά μια ιδιαίτερα θλιβερή περίοδο. Θρηνεί ακόμα τα 1800 παιδιά της που πέθαναν στη γρίπη του 1918 και τα άλλα που έπεσαν στα πεδία των μαχών των απανωτών πολέμων. Φτώχια, μιζέρια, αρρώστιες όπως ο τύφος η φυματίωση και κυρίως η ελονοσία, μαστίζουν το νησί. Η κατάσταση επιτείνεται από τις κομματικές αντιθέσεις και αντιπαλότητες αλλά και από την έλλειψη εργατικών χεριών αφού οι νέοι εξακολουθούν να υπηρετούν στο στρατό.Στην Αθήνα ζουν κάπου 200 απόδημοι Σκυριανοί. Προοδεύουν και οπωσδήποτε βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με τη Σκύρο , αλλά την πονούν και έχουν συνειδητοποιήσει ότι πρέπει με κάποιο τρόπο να βοηθήσουν τη γενέτειρά τους.Έτσι αποφασίζουν να ιδρύσουν ένα Σωματείο. Τελικά τα κατάφεραν και το Απρίλιο του 1922 ιδρύεται ο «Σύνδεσμος των εν Αθήναις και Πειραιεί Σκυρίων», με κύριο σκοπό :1). Να συνενώσει τα μέλη της Σκυριανής παροικίας της Αθήνας και του Πειραιά και να συντηρήσει την αγάπη τους και το ενδιαφέρον τους για το νησί τους.2). Να υποστηρίξει σε συνεργασία με τους τοπικούς παράγοντες του νησιού την οικονομική και πολιτιστική πρόοδο του. Και ακόμη να διαφυλάξει την πλούσια, μακρόχρονη και πολυσχιδή πολιτιστική παράδοση της Σκύρου. Οι σκοποί αυτοί μπόρεσαν να υλοποιηθούν :- Ο πρώτος, με την έκδοση από το επόμενο κι' όλας έτος 1923, της Εφημερίδας «ΣΚΥΡΟΣ» και άλλες εκδηλώσεις όπως ο ετήσιος χορός της Αποκριάς, η εορτή του Αϊ Γιώργη, εκδρομές κλπ, αλλά και τον καθορισμό ως χώρου συναντήσεως των Σκυριανών το καφενείο «ΕΥΒΟΙΑ», στην Ομόνοια. - Ο δεύτερος, με την εκπόνηση προγράμματος ανάπτυξης της Σκύρου, με κύριες κατευθύνσεις την οικονομική ανάπτυξη και την ανάδειξη του πολιτισμού της και τη διατήρηση των ηθών και εθίμων της. Ας δούμε όμως τους πρωτεργάτες της ιδρύσεως του Συνδέσμου Σκυρίων. Πρώτα ιδρυτικά μέλη, οι Ανδρέας Χαρ. Γιαλούρης, Αντώνης Κομνηνός, Μανώλης Μαυρίκης. Αργότερα θα προστεθούν οι Κώστας Φαλτάϊτς, Εμμ. Βαμβακερίδης, Μάρκος Μάρκου, Νίκος Αντωνιάδης, Ιωάννης Γιαλούρης, Γ. Καρκέλης κ.α. Με τους Κώστα Φαλτάϊτς και Εμμ. Βαμβακερίδη, να είναι η ψυχή του Συνδέσμου σ' όλη την πρώτη δεκαετία.Στην Εφημερίδα του Συνδέσμου, που εκδόθηκε το Μάρτιο του 1923 και συνεχίστηκε μέχρι το 1932, με πολλές δυσκολίες, κυρίως οικονομικές, αλλά και διακοπές, συνεργάσθηκαν οι Κώστας Φαλτάϊτς-δημοσιογράφος & λογοτέχνης, Εμμ. Βαμβακερίδης- δημοδιδάσκαλος, Μαν. Μαυρίκης -δικηγόρος, Ιωάννης Παπαγεωργίου-τηλεγραφητής, Κ. Μανιάτης. Ακόμη οι Νίκος Αντωνιάδης-στιχουργός & ευθυμογράφος και ο Νεοπτόλεμος (Βελισσάρης Αντωνάκης)- ποιητής-διηγηματογράφος.Σημειώνουμε ότι η Εφημερίδα «ΣΚΥΡΟΣ» της περιόδου 1923-1931 αποτελεί ένα σπουδαίο ντοκουμέντο για τη μελέτη των γεγονότων που διαδραματίστηκαν κατά τους χρόνους αυτούς στη Σκύρο.Με αυτές τις αρχές, τους προγραμματισμούς και τις επιδιώξεις, αλλά και τους αξιόλογους ανθρώπους που τον πλαισίωσαν, φυσικό ήταν ο Σύνδεσμος να επιτύχει κατά μεγάλο βαθμό στους σκοπούς του.Οι ίδιο οι πρωταγωνιστές αναφέρουν στο απολογισμό του έργου τους : « Η αγάπη προς το μικρό μας νησί και τους συμπατριώτες μας υπήρξε ο οδηγητής μας. Το έργο του Συνδέσμου Σκυρίων κατά τη δεύτερη περίοδο της εργασίας του υπήρξεν έντονο, ευρύ, πολύμορφον, περιλαβόν όλην σχεδόν την ζωήν της πατρίδος μας. Με την αγάπην την μη υπολογίζουσαν ούτε κόπους ούτε θυσίες και με την σύμπραξιν της Κοινότητος, την ειλικρινή και αδελφικήν, εφθάσαμεν εις το σημείον το σημερινόν. Να υπερηφανευώμεθα για το νησί μας, να το καμαρώνωμεν». Πράγματι στα χρόνια που ακολούθησαν έγιναν στο νησί, με την αποφασιστική παρέμβαση και συμπαράσταση του Συνδέσμου, πάρα πολλά.Η Σκύρος άρχισε να αλλάζει όψη. Έγιναν σοβαρά έργα υποδομής, όπως ο δρόμος Λιναριάς-Σκύρου και Σκύρου-Τρεις Μπούκες και η εμφάνιση του πρώτου αυτοκινήτου. Η πύκνωση της συγκοινωνίας με την Κύμη και η δρομολόγηση βαποριού από τον Πειραιά χωρητικότητας 200 τόνων ( υπ ‘όψη ότι ή χωρητικότητα του τωρινού πλοίου μας ΑΧΙΛΛΕΑΣ, είναι 2278 τόνοι). Η τηλεφωνική σύνδεση με Αθήνα και Χαλκίδα. Την εξασφάλιση ποσού 150,000 δρχ. για κατασκευή νέου Σχολείου , το Γυμναστήριο και τη λειτουργία Ημιγυμνασίου. Προστασία και εκμετάλλευση του δάσους. Ανάπτυξη του τουριστικού ρεύματος προς Σκύρο. Οργάνωση Μουσείου, Ιστορικού Αρχείου και προσπάθεια για διενέργεια αρχαιολογικών ερευνών. Διοργάνωση Σχολικών και ναυτικών αγώνων. Σύσταση μονομελούς Πλημμελειοδικείου που απάλλαξε τους Σκυριανούς από το βραχνά της Χαλκίδας. Μνημείου και διοργάνωση εορτών για τον Μπρούκ. Ιδιαίτερη μέριμνα δόθηκε στον τομέα της υγείας των κατοίκων με την καταπολέμηση των ελεονοσογόνων εστιών. Ακόμη πρωτοστάτησε στη δημιουργία μιας Πανευβοϊκής Ενώσεως.Στη δεύτερη δεκαετία του μεσοπολέμου συνεχίστηκε ο ρυθμός προόδου στο νησί. Στο τέλος του 1935 θα συσταθεί νέο Καταστατικό με το οποίο ο Σύνδεσμος μετονομάσθηκε σε «ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟ ΕΝΩΣΗ ΣΚΥΡΙΩΝ.Οι δραστηριότητες της όμως διακόπηκαν με τον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο, την Κατοχή και τα τραγικά γεγονότα της περιόδου 1944 -1949. Δύσκολα χρόνια που σταμάτησαν κάθε πρόοδο, χωρίς να αφήσει ανεπηρέαστη και την Ένωση Σκυρίων, που έπεσε σε πλήρη αδράνεια.Θα ξαναζωντανέψει όμως τη δεκαετία του 1950. Είναι μια ιδιαίτερα ευνοϊκή περίοδος για το Σύλλογο. Η Σκυριανή παροικία θα μεγαλώσει και θα αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο τη δεκαετία του 1960. Πολλοί Σκυριανοί, κυρίως νέοι, θα αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή εκτός Σκύρου. Θα σπουδάσουν, θα γίνουν αξιόλογοι επιστήμονες, θα καταλάβουν σημαντικές θέσεις στο Δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, θα εργασθούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Τα μέλη του Συλλόγου θα πληθήνουν. Στις αρχές του 1973 τροποποιείται το Καταστατικό του 1935 και μετονομάζεται σε ΣΥΛΛΟΓΟ ΣΚΥΡΙΑΝΩΝ. Από εδώ κι' εμπρός Σύλλογος με νέα κυρίως παιδιά στη διοίκησή του και με το αγκάλιασμα και τη συνδρομή της παροικίας, θα αποκτήσει ξανά τη δυναμικότητά του, την ορμή, τη δίψα, αλλά και τις προϋποθέσεις για απόδοση δημιουργικού έργου.Οργανώνεται και λειτουργεί σε νέες βάσεις. Αποκτά ιδιόκτητα Γραφεία σε χώρο των οποίων εγκαθιστά υποδειγματικό, πλήρως εξοπλισμένο, παραδοσιακό Σκυριανό Σπίτι, που λειτουργεί ως Μουσείο. Συγκροτεί Βιβλιοθήκη εμπλουτισμένη με βιβλία και έντυπα που σχετίζονται με τη Σκύρο και το Αιγαίο ως και συγγραφέων σκυριανής καταγωγής. Επίσης μια μικρή πινακοθήκη με έργα Σκυριανών καλλιτεχνών - Πέσκε, Ν. Αλεξίου, Α. Κυνδίνη, Δ. Σαρρή, Γ. Λάμπρου, Αμ. Νικολάου, Θ. Χρήστου κ.α.. Εκδίδει βιβλία με περιεχόμενο την ιστορία, τον πολιτισμό, τα ήθη και έθιμα της Σκύρου. Κυκλοφορεί δίσκους και κασέτες με παραδοσιακά Σκυριανά τραγούδια που τα αποδίδουν συμπατριώτες μας- γυναίκες και άνδρες. Στην προσπάθεια του για τη διάσωση των αυθεντικών Σκυριανών τραγουδιών και σκοπών (χαβάδων), όπως ακριβώς περιέχονται στο βιβλίο του Κ. Ψάχου του 1911, μεριμνά για την απόδοσή τους από τον ιδιαίτερα καλλίφωνο και βαθύ γνώστη της βυζαντινής μουσικής συμπατριώτη μας αείμνηστο Τάκο Παπασταμάτη Φτούλη, την καταγραφή τους σε επαγγελματικό στούντιο και την κυκλοφορία τους σε κασέτα που τη συνόδευε ερμηνευτικό φυλλάδιο. Εκμεταλλεύεται τη νέα τεχνολογία και εγκαθιστά σύστημα Ηλεκτρονικού Υπολογιστή, αποφεύγοντας έτσι τις χρονοβόρες χειρόγραφες καταγραφές των Αρχείων του. Αναπτύσσει κάθε διαθέσιμη μορφή επικοινωνίας με τα μέλη και τους φίλους της Σκύρου, με την οργάνωση εκδρομών και διαφόρων εκδηλώσεων, όπως η κοπή της Βασιλόπιτας, ο αποκριάτικος Σκυριανός χορός, ο εορτασμός του Προστάτη του νησιού μας Αϊ Γιώργη με το παραδοσιακό πανηγύρι που ακολουθεί, το σπέρισμα, τη βράβευση των παιδιών Σκυριανής καταγωγής που εισέρχονται σε ΑΕΙ-ΤΕΙ. Ακόμη, εκδηλώσεις προς τιμήν συμπατριωτών μας ή και άλλων προσώπων, που με το έργο τους συνέβαλλαν στην προβολή της ιστορίας και του πολιτισμού της Σκύρου, ή προσέφεραν σημαντικές υπηρεσίες προς τη Σκύρο, το Σύλλογο ή τα ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΝΕΑ. Παράλληλα ο Σύλλογος συμμετέχει σε εκδηλώσεις διαφόρων πολιτιστικών φορέων, που σκοπό έχουν την προβολή του πολιτισμού της Σκύρου.Οι παραπάνω εκδηλώσεις μπορεί βέβαια κατά βάση να γίνονται στην έδρα του Συλλόγου, στη Αθήνα, αλλά ουδέποτε ο Σύλλογος λησμόνησε, τη Σκύρο, τους κατοίκους της και τα προβλήματά τους, αλλά και τους εκτός Ελλάδος συμπατριώτες μας. Γι΄ αυτό και κάθε καλοκαίρι οργανώνονται στο νησί ειδικές εκδηλώσεις, κυρίως με ομιλίες με σκοπό την προβολή της διαχρονικής ιστορίας και του πολιτισμού της Σκύρου αλλά και την ανάδειξη των προβλημάτων της.Προσπαθήσαμε, μέσα στον περιορισμένο χρόνο αυτής της ομιλίας, να παρουσιάσουμε την 85/χρονη ιστορία του Συλλόγου μας. Του Συλλόγου που ιδρύθηκε με σκοπό να σφίξει στην αγκαλιά του τα απόδημα παιδιά της Σκύρου και να βοηθήσει όσο μπορεί τη Σκύρο και όσους μένουν στο νησί. Το κατά πόσον αυτός ο σκοπός ευοδώθηκε ή όχι, φαίνεται μέσα από τη δημιουργική πορεία των 85 χρόνων του. Από την δική μας σκοπιά, θεωρούμε ότι τα οράματα των πρωτεργατών της δημιουργίας του «Συνδέσμου Σκυρίων» δεν πήγαν χαμένα. Τα ξενιτεμένα παιδιά της Σκύρου είχαν την όρεξη, την τόλμη, την ικανότητα, να τα κάνουν πραγματικότητα. Πάρα πολλοί Σκυριανοί επώνυμοι και ανώνυμοι, είτε ανήκαν στη Διοίκηση του Συλλόγου είτε όχι, προσέφεραν πολλά και μόχθησαν γι΄αυτό το σκοπό.Σήμερα ήρθαμε εδώ για να θυμηθούμε και να τιμήσουμε και όλους αυτούς- γνωστούς και αγνώστους- που κατά καιρούς συνέβαλλαν σ' αυτή την προσπάθεια και για το έργο που επιτέλεσαν . Είναι πάρα πολλοί και εκ των πραγμάτων αδύνατο να μνημονευθούν τα ονόματά τους. Επιβάλλεται όμως να αναφερθούν τα ονόματα αυτών που διετέλεσαν κατά χρονολογική σειρά πρόεδροι και συγκεκριμένα : Του Συνδέσμου Σκυρίων, από το 1922 μέχρι το 1938 : Μανώλης Ι. Μαυρίκης, Κώστας Φαλτάϊτς, Λεωνίδας Μαρουδής, Ευάγγελος Πανέτσος, Ιωάννης Μαρουδής.Του Συλλόγου Σκυριανών, από το 1950 μέχρι σήμερα : Γεώργιος Α. Κανάς, Ζαχαρίας Αντωνιάδης, Ξενοφών Αντωνιάδης, Κων/νος Βεναρδής, Γεώργιος Αντωνιάδης, Χρήστος Γιακουμόπουλος, Δημήτριος Γιαλόφτης, Χρήστος Φεργάδης, Ναπολέων Ξανθούλης, Γεώργιος Γιακουμόπουλος, Θεόφιλος Γιακουμόπουλος, Κομνηνός Παπαλιμναίος, Καρτάλης Βαρσάμος, Νίκος Συβίτος, Γιάννης Δ. Φεργάδης (επί 16 χρόνια) και ο σημερινός Τζάνος Ορφανός. Η σημερινή Διοίκηση του «Συλλόγου Σκυριανών», όπως ονομάζεται μετά το 1973, ακολουθώντας το παράδειγμα των προκατόχων της και συνεχίζοντας το έργο τους, είναι και θα είναι πάντοτε κοντά σε όλους. Απλώς ζητά κατανόηση, συμπαράσταση, ηθική υποστήριξη σε κάθε προσπάθειά και το κυριότερο συμμετοχή στις εκδηλώσεις.Ο Σύλλογος για να επιβιώσει θέλει όλους τους Σκυριανούς κοντά του και ιδιαίτερα τα νέα παιδιά. Και ακόμη οικονομική υποστήριξη που κατά βάση προέρχεται από τις συνδρομές των μελών του ή και τις κατά καιρούς δωρεές συμπατριωτών μας. Ήδη με την πρόσφατη τροποποίηση του Καταστατικού, ως τακτικά μέλη του Συλλόγου μπορούν να εγγραφούν ενήλικες Σκυριανής καταγωγής, ανεξάρτητα του τόπου διαμονής τους και όχι μόνον αυτοί που διαμένουν στην Αθήνα και στον Πειραιά ή ευρύτερα στο Λεκανοπέδιο της Αττικής. Από τον περασμένο χρόνο η προσπάθεια του Συλλόγου έχει επικεντρωθεί στην απόκτηση νέων Γραφείων σε θέση που να παρέχει ευκολία προσπέλασης σε όλους ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Οι λόγοι είναι γνωστοί. Πολλοί έχουν την επιθυμία να παραβρεθούν στις εκδηλώσεις του Συλλόγου που γίνονται στα Γραφεία του, αλλά η έλλειψη συγκοινωνίας, η ανυπαρξία χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων και κυρίως η ανηφόρα, είναι αποτρεπτική παράγοντες. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι την περίοδο που τα Γραφεία του Συλλόγου στεγάζονταν σε χαμηλότερη και πιο κεντρική θέση, αποτελούσαν «στέκι» και τόπο συναντήσεως των Σκυριανών. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν, ώστε με τη βοήθεια όλων μας, να γίνουν και πάλι τα Γραφεία μας όπως παλαιότερα δηλαδή χώρος που όλοι οι Σκυριανοί να τον θεωρούν σαν σπίτι τους. Μπορούμε και σιγά, σιγά να τα καταφέρουμε.Επίσης προγραμματίζεται η έκδοση, με μέριμνα του Συλλόγου του μνημειώδους συγγραφικού έργου του αείμνηστου δασκάλου Εμμανουήλ Βαμβακερίδη, που φέτος τιμήσαμε στη Σκύρο, μέσα από τις σελίδες του οποίου παρουσιάζεται η όλη ζωή των κατοίκων του νησιού. Ήθη, έθιμα, εργασίες, συνήθειες, σκυριανό γλωσσάριο κλπ. Προσπαθήσαμε, μέσα στον περιορισμένο χρόνο αυτής της ομιλίας, να παρουσιάσουμε το πολυσχιδές έργο του Συλλόγου μέσα από την πολύχρονη ιστορία του. Την ιστορία του Συλλόγου μας που σε γενικές γραμμές συνταυτίζεται με την ιστορία της Σκύρου και που υπάρχει σε σκόρπια φύλλα. Μήπως έχει ωριμάσει πλέον ο καιρός που πρέπει να ασχοληθούμε σοβαρό με τη συγγραφή της;;Να το έναυσμα για μας βοηθήσουν όλοι όσοι έχουν στοιχεία, εμπειρίες ή αναμνήσεις από τη θητεία ή τις επαφές τους με το Σύλλογο παλαιότερα, αλλά και πρόσφατα. Τα περιμένουμε". Τζάνος ΟρφανόςΠρόεδρος Συλλόγου Σκυριανών
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
